Mỗi năm, ngành giáo dục tổ chức thi học sinh giỏi cấp trường, cấp huyện, cấp tỉnh và cấp quốc gia.
Việc thi học sinh giỏi đã nhận được nhiều ý kiến trái chiều của dư luận, không ít ý kiến cho rằng nên bỏ các cuộc thi học sinh giỏi.
Bên cạnh đó, cũng có ý kiến bênh vực, cần duy trì các kì thi học sinh giỏi, vì đây là “sân chơi” của học sinh, có thi mới biết học sinh đang ở mức độ nào để đánh giá, phấn đấu.
Đã đến lúc ngành giáo dục phải minh bạch tất cả các kỳ thi học sinh giỏi.
Có thể thấy một thực tế, các cuộc thi học sinh giỏi cấp huyện cấp tỉnh và cấp quốc gia trong thời gian qua còn quá nhiều góc khuất.
Với cấp huyện, cấp tỉnh, xảy ra tình trạng vừa ra đề, vừa chấm thi, vừa bồi dưỡng học sinh giỏi ở trường, ở huyện, nên ai ra đề, học sinh người đó đạt điểm cao.
Với cấp quốc gia, địa phương nào có điều kiện, mời “chuyên gia ra đề” về luyện cho đội tuyển của mình thì đạt kết quả cao. [1]
 |
Ảnh chỉ mang tính minh họa: Baogialai.com.vn |
Bên cạnh đó, đề thi và đáp án của kì thi không được công khai trên cổng thông tin điện tử của cơ quan chủ quản, nên gây bức xúc cho dư luận.
Phần lớn đề thi mà dư luận biết đều do thí sinh đưa lên trên các trang mạng xã hội, còn đáp án thì rất hãn hữu mới có.
Ngay cả kỳ thi học sinh giỏi quốc gia cũng vậy, đề thi, đáp án cũng không được công khai trên cổng thông tin của Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Sau nhiều ý kiến của dư luận về việc cần công khai điểm thi và đáp án thi chọn học sinh giỏi, chiều ngày 31/3, Bộ Giáo dục và đào tạo đã công bố đề thi và đáp án các môn ở kỳ thi chọn học sinh giỏi quốc gia trung học phổ thông năm học 2021-2022.
Đây là lần đầu tiên Bộ Giáo dục và Đào tạo thực hiện việc này trên Cổng thông tin điện tử của Bộ, dù Thông tư số 22 về quy chế thi chọn học sinh giỏi cấp quốc gia do Bộ ban hành ngày 25/8/2014, nêu rõ: “Đề thi và đáp án của kỳ thi chọn học sinh giỏi quốc gia phải được công bố trên website Bộ Giáo dục và Đào tạo ngay sau khi chấm thi xong”.
Chuyện tưởng 'vặt vãnh' nhưng đã gây không ít ẩn ức và hoài nghi trong giới giáo viên chuyên bồi dưỡng học sinh giỏi.
Trước việc sau gần 10 kỳ thi học sinh giỏi quốc gia, Bộ Giáo dục và đào tạo mới công khai đáp án như quy chế do chính mình xây dựng và ban hành, nhiều giáo viên nhìn nhận, tiếng nói của họ đã được Bộ Giáo dục và Đào tạo quan tâm và động thái 'lần đầu tiên' này là một sự điều chỉnh đáng ghi nhận. [2]
Người viết hoàn toàn nhất trí “Bộ không công khai điểm thi học sinh giỏi quốc gia là quyết định sáng suốt!”, điểm của học sinh không nên công khai, chỉ cần báo về cho Sở, Sở báo cho học sinh biết là được.
Để kỳ thi học sinh giỏi phát huy được tính tích cực, thiết nghĩ Bộ Giáo dục và Đào tạo cần quy định “Đề thi và đáp án của kỳ thi chọn học sinh giỏi các cấp: trường, huyện, tỉnh, phải được công bố trên website cơ sở tổ chức ngay sau khi chấm thi xong”.
Việc công bố đề thi và đáp án của kỳ thi chọn học sinh giỏi của mỗi cấp sẽ có nhiều cái lợi cho giáo dục.
Thứ nhất, đề thi và đáp án của kỳ thi chọn học sinh giỏi là tài nguyên giáo dục, học sinh, giáo viên có thể sử dụng đề thi để thử sức mình.
Thứ hai, đề thi và đáp án của kỳ thi chọn học sinh giỏi sẽ là công cụ điều chỉnh cách học, cách dạy của địa phương.
Nếu đề thi tốt, phát huy được phẩm chất, năng lực của người học, sẽ là “kim chỉ nam” điều chỉnh cách dạy cho giáo viên.
Giáo viên phải đổi mới phương pháp dạy, học sinh phải đổi mới phương pháp học mới có thể có cơ hội đạt học sinh giỏi.
Nếu đề thi không khuyến khích được phương pháp dạy phát triển năng lực, phẩm chất người học, sẽ nhận được phản hồi của dư luận, cơ sở tổ chức kì thi biết, để thay đổi người ra đề hay điều chỉnh cho phù hợp ở kì thi sau.
Thứ ba, công bố đề thi, đáp án học sinh giỏi cũng là công bố chất lượng đội ngũ giáo viên cốt cán của địa phương. Giáo viên cốt cán có chất lượng, đề thi sẽ sáng tạo, đổi mới, đảm bảo bám sát mục đích, yêu cầu của giáo dục và ngược lại.
Thứ tư, công bố đề thi, đáp án học sinh giỏi là cách đảm bảo đề thi không phải là sản phẩm “ăn cắp bản quyền”, nội dung đề thi không bị “vô tình trùng lặp” trong các cuộc thi khác như đã xảy ra ở một số địa phương.
Công bố minh bạch đề thi, đáp án kì thì học sinh giỏi nói riêng, các kì thi do ngành giáo dục tổ chức nói chung chỉ có tác dụng tích cực, một việc cần làm ngay.
Bộ Giáo dục và Đào tạo đã tiên phong thực hiện công bố đề thi, đáp án học sinh giỏi kỳ thi học sinh giỏi quốc gia được dư luận hoan hô nhiệt liệt. Đã đến lúc tất cả các kì thi học sinh giỏi khác, cơ sở nào tổ chức cũng phải công bố đề thi, đáp án.
Tài liệu tham khảo:
[1]https://tuoitre.vn/hang-tram-luot-ban-doc-tham-gia-y-kien-tai-dien-dan-thi-hoc-sinh-gioi-de-lam-gi-20220404151119751.htm
[2]https://vietnamnet.vn/vn/giao-duc/giau-dap-an-thi-hoc-sinh-gioi-quoc-gia-chon-doi-tuyen-quoc-te-bo-giao-duc-lam-sai-quy-che-827128.html
(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.
