Nhằm tránh tình trạng lạm thu ở các trường học, Hội đồng Nhân dân Thành Phố Hồ Chí Minh đã thông qua Nghị quyết số 04/2023/NQ-HĐND ngày 12/7/2023 quy định các khoản thu và mức thu, cơ chế quản lý thu chi đối với các dịch vụ phục vụ, hỗ trợ hoạt động giáo dục của cơ sở giáo dục công lập tại Thành Phố Hồ Chí Minh năm học 2023-2024. [1]
Sau khi Thành Phố Hồ Chí Minh ban hành văn bản áp giá trần các khoản thu trong trường học, nhiều phụ huynh đã bày tỏ sự lo ngại rằng, có trường sẽ thu ở mức tối đa.
 |
 |
Phụ lục 26 khoản thu trong Nghị quyết số 04/2023/NQ-HĐND. (Ảnh: Ánh Dương) |
Chi tiết 26 khoản, dịch vụ trong trường học
Theo đó, Nghị quyết quy định về mức thu tối đa của 26 khoản, dịch vụ trong trường học tùy bậc học, nhóm trường theo địa bàn, gồm:
Suất ăn trưa bán trú 32.000 - 35.000 đồng/ngày, ăn sáng 20.000 đồng/ngày; tiền tổ chức phục vụ, quản lý và vệ sinh bán trú từ 230.000-550.000/tháng; tiền nước uống 20.000 đồng/tháng; tiền trông giữ xe học sinh 2.000 đồng/lượt; đồng phục học sinh 150.000 - 500.000 đồng/bộ;
Tiền tổ chức 2 buổi ngày từ 135.000 - 300.000 đồng; dạy tăng cường ngoại ngữ 90.000 -300.000 đồng/tháng; các lớp tin học tự chọn 30.000 - 50.000 đồng/tháng; tăng cường tin học 60.000 - 240.000 đồng/tháng; dạy kỹ năng sống 80.000 - 120.000 đồng/tháng; giáo dục STEM 90.000 - 200.000 đồng/tháng; học bơi 180.000 - 250.000 đồng/tháng;
Tổ chức học ngoại ngữ với người nước ngoài 250.000 - 480.000 đồng/tháng; học ngoại ngữ sử dụng phần mềm bổ trợ 100.000 - 250.000 đồng/tháng; chương trình học ngoại ngữ thông qua toán và khoa học 500.000 - 800.000 đồng/tháng; dạy học nghề tại các cơ sở giáo dục thường xuyên: 10.000 đồng/tiết; dạy bổ sung kiến thức tại các cơ sở giáo dục thường xuyên: 10.000 đồng/tiết; nuôi dạy trẻ mầm non trong hè: 500.000 đồng/tuần.
Ở các khoản thu phục vụ cho giáo dục theo đề án, tiền tổ chức thực hiện đề án trường tiên tiến hội nhập nâng mức trần từ 1,5 triệu đồng/tháng lên mức 1,725 triệu đồng/tháng.
Nghị quyết này là mức thu tối đa. Tùy tình hình thực tế của cơ sở giáo dục và nhu cầu của học sinh, cơ sở giáo dục thống nhất với cha mẹ học sinh mức thu cụ thể nhưng không vượt quá mức thu định tại Nghị quyết và không được cao hơn 15% so với năm học 2022-2023.
Các cơ sở giáo dục công lập căn cứ vào tình hình thực tế, điều kiện cơ sở vật chất và nhu cầu của học sinh để xây dựng dự toán thu - chi cho từng nội dung thu, làm căn cứ tính toán mức thu cụ thể đảm bảo nguyên tắc thu đủ chi đủ, phù hợp với tình hình thực tế năm học trình cấp có thẩm quyền phê duyệt.
Việc sử dụng các khoản thu phải đúng mục đích thu, công khai kế hoạch thu - chi của từng khoản thu đến cha mẹ học sinh trước khi tổ chức thực hiện và thực hiện đầy đủ các chế độ quản lý tài chính theo quy định.
Đối với khoản thu tiền tổ chức thực hiện Đề án trường thực hiện chương trình chất lượng cao “Trường tiên tiến, hội nhập quốc tế”, Ủy ban Nhân dân quận, huyện, thành phố Thủ Đức và Sở Giáo dục và Đào tạo có ý kiến theo phân cấp quản lý và không vượt quá mức thu tối đa được quy định tại Nghị quyết nêu trên.
Thời gian thu phải đảm bảo nguyên tắc theo số tháng thực học nhưng không vượt quá khung thời gian quy định.
Lo ngại nhiều trường sẽ thu ở mức tối đa
Sau khi Nghị quyết số 04/2023/NQ-HĐND được ban hành, nhiều phụ huynh ở Thành Phố Hồ Chí Minh lo ngại trường học sẽ thu các khoản ở mức tối đa.
Mặc dù về nguyên tắc các khoản thu là có sự thỏa thuận giữa nhà trường và phụ huynh học sinh nhưng không phải lãnh đạo trường học nào nào cũng thực hiện đúng.
Thực tế, việc lạm thu đã từng xảy ra ở một số trường học trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh nhiều năm qua mà Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam đã phản ánh cho thấy điều đó.
Và mới đây, Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam đã đăng tải thông tin, Trường Trung học phổ thông Phạm Phú Thứ (Quận 6) thông báo dự kiến mức ăn bán trú trong năm học 2023-2024 là 60.000 đồng/học sinh/ngày, gồm 35.000 tiền ăn trưa và 25.000 phí ngủ trưa.
Đáng nói, trường này dự kiến sẽ tổ chức 2 loại hình lớp: lớp thường và lớp phương pháp mới. Trong đó, lớp thường có mức thu học phí là 500.000 đồng/học sinh/tháng; lớp phương pháp mới là 1.600.000 đồng/học sinh/tháng.
Theo tính toán của trường thì 1 học sinh khi chọn học lớp thường số tiền sẽ phải đóng hàng tháng là 2.060.000 đồng; với học sinh chọn lớp phương pháp mới, số tiền hàng tháng là 3.160.000 đồng/học sinh. [2]
Người viết có con đang học bậc phổ thông ở quận nội thành, có thể sẽ phải đóng một số khoản thu (tính mức tối đa) trong năm học 2023-2024 như sau:
Học phí: 300.000 đồng/tháng; ăn sáng, trưa: khoảng 1.500.000 đồng/tháng; tổ chức bán trú: 550.000/tháng; nước uống: 20.000 đồng/tháng; giữ xe: khoảng 40.000 đồng/tháng; đồng phục: khoảng 110.000 đồng/tháng (chia đều 9 tháng); học buổi 2: 300.000 đồng/tháng;
Tăng cường ngoại ngữ: 300.000 đồng/tháng; tin học tự chọn: 50.000 đồng/tháng; tăng cường tin học: 240.000 đồng/tháng; kỹ năng sống: 120.000 đồng/tháng; giáo dục STEM: 200.000 đồng/tháng; học bơi: 250.000 đồng/tháng.
Nếu phụ huynh cho con học ngoại ngữ với người nước ngoài thì phải phải đóng 480.000 đồng/tháng; học ngoại ngữ thông qua toán và khoa học 800.000 đồng/tháng.
Tổng cộng các khoản mà phụ huynh như tôi phải đóng dao động khoảng 4.000.000 đồng – 5.000.000 đồng/tháng.
Trong khi đó, mức giảm trừ gia cảnh theo Nghị quyết 954/2020/UBTVQH14 đối với mỗi người phụ thuộc là 4,4 triệu đồng/tháng.
Như vậy, một gia đình có 2 đứa con đang học bậc phổ thông thì phụ huynh khó kham nổi nếu nhà trường thu các khoản ở mức tối đa.
Tôi cũng băn khoăn rằng, vào thời điểm ngành giáo dục thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông năm 2000, dư luận bắt đầu nêu lên hiện tượng “quá tải” trong giáo dục phổ thông. Theo Bộ Giáo dục và Đào tạo, Chương trình giáo dục phổ thông mới 2018 sẽ khắc phục được tình trạng này. [3]
Tuy vậy, việc học sinh phải học thêm quá nhiều môn như: tăng cường ngoại ngữ; tin học tự chọn; tăng cường tin học; kỹ năng sống; giáo dục STEM; học ngoại ngữ với người nước ngoài; học ngoại ngữ thông qua toán và khoa học... thì lấy đâu ra thời gian cho các em vui chơi giải trí, luyện tập thể dục thể thao để tăng cường sức khỏe?
Ngoài ra, học sinh cuối cấp như lớp 9, lớp 12 còn phải học thêm để thi tuyển sinh vào lớp 10, thi tốt nghiệp trung học phổ thông để xét tuyển vào đại học.
Tổng cộng các loại tiền học mà phụ huynh phải đóng thực sự là con số khá lớn so với mặt bằng thu nhập chung của người dân hiện nay.
Vậy nên, trong cuộc họp cha mẹ học sinh đầu năm, phụ huynh cần thảo luận, trao đổi với giáo viên chủ nhiệm để nhà trường đi đến thống nhất các khoản thu sao cho hợp lí.
Hơn nữa, ý kiến của phụ huynh còn góp phần hạn chế tối đa tình trạng lộn xộn trong thu, chi đầu năm học như đã từng xảy ra thời gian qua.
Tài liệu tham khảo:
[1] Nghị quyết số 04/2023/NQ-HĐND quy định các khoản thu và mức thu, cơ chế quản lý thu chi đối với các dịch vụ phục vụ, hỗ trợ hoạt động giáo dục của cơ sở giáo dục công lập trên địa bàn Thành Phố Hồ Chí Minh năm học 2023-2024
[2] https://giaoduc.net.vn/thu-60000-dongbua-an-trua-gay-xon-xao-hieu-truong-thpt-pham-phu-thu-noi-gi-post237028.gd
[3] https://vietnamnet.vn/chuong-trinh-moi-giam-tai-so-voi-chuong-trinh-hien-hanh-nhu-the-nao-497243.html
(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.
