Luật Thi đua Khen thưởng 2022 có hiệu lực từ 01/01/2024 trong đó có rất nhiều điểm mới, nhiều tiêu chuẩn tặng các danh hiệu thi đua, khen thưởng có phần mở rộng hơn so với trước đây.
Năm học 2023-2024 là năm đầu tiên giáo viên cả nước thực hiện xét thi đua theo tiêu chuẩn, quy định mới tại Luật Thi đua, khen thưởng 2022 này.
Đến giai đoạn này, các cơ sở giáo dục đã xét thi đua theo Luật mới xong, đang thực hiện các hồ sơ, quy trình để đề nghị khen thưởng các danh hiệu cao hơn như bằng khen Bộ, ngành, tỉnh hay bằng khen Thủ tướng Chính phủ, Huân chương,…
Về hình thức khen thưởng được giáo viên đặc biệt quan tâm là tiêu chuẩn đề nghị tặng bằng khen Thủ tướng chính phủ có rất nhiều thay đổi, nới lỏng hơn nên năm nay có nhiều giáo viên được đề nghị danh hiệu cao quý này dù các năm trước không đạt tiêu chuẩn.
Hiểu đúng về nguyên tắc không khen thưởng nhiều lần, nhiều hình thức cho một thành tích đạt được
Tại khoản 2 Điều 5 Luật Thi đua, khen thưởng quy định việc khen thưởng được thực hiện theo các nguyên tắc sau đây:
Chính xác, công khai, minh bạch, công bằng, kịp thời;
Bảo đảm thống nhất giữa hình thức, đối tượng khen thưởng và công trạng, thành tích đạt được;
Một hình thức khen thưởng có thể tặng nhiều lần cho một đối tượng; không khen thưởng nhiều lần, nhiều hình thức cho một thành tích đạt được; thành tích đến đâu khen thưởng đến đó. Trước đây luật chỉ quy định không tặng thưởng nhiều hình thức cho một thành tích;
Chú trọng khen thưởng cá nhân, tập thể, hộ gia đình trực tiếp lao động, sản xuất, kinh doanh; cá nhân, tập thể công tác ở địa bàn biên giới, trên biển, hải đảo, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn. Đây cũng là quy định mới của luật.
Như vậy, căn cứ dựa theo quy định bởi khoản 2 Điều 5 Luật Thi đua Khen thưởng 2022 quy định thì một hình thức khen thưởng có thể tặng nhiều lần cho một đối tượng; không khen thưởng nhiều lần, nhiều hình thức cho một thành tích đạt được; thành tích đến đâu khen thưởng đến đó. Đây là nguyên tắc rất quan trọng trong xét thi đua, nếu không cẩn trọng sẽ dẫn đến đề nghị sai nguyên tắc, không đúng đối tượng.
Có thể hiểu nguyên tắc một hình thức khen thưởng có thể tặng nhiều lần cho một đối tượng như việc một giáo viên có thể được tặng nhiều bằng khen Ủy ban nhân dân tỉnh hay tặng bằng khen của Thủ tướng Chính phủ nhiều lần.
Không khen thưởng nhiều lần, nhiều hình thức cho một thành tích đạt được như trường hợp giáo viên đã kê khai danh hiệu chiến sĩ thi đua cơ sở đã được tặng bằng khen Ủy ban nhân dân tỉnh thì không kê khai thành tích đó để tặng bằng khen Thủ tướng Chính phủ hay Huân chương Lao động,…
Các trường hợp được và không được đề nghị tặng bằng khen Thủ tướng Chính phủ
Tại Điểm b Khoản 1 Điều 73 Luật Thi đua, khen thưởng năm 2022 quy định, "Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ" để tặng hoặc truy tặng cho cá nhân chấp hành tốt chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và đạt tiêu chuẩn sau đây: Đã được tặng bằng khen của Bộ, ban, ngành, tỉnh và có liên tục từ 5 năm trở lên đến thời điểm đề nghị được công nhận hoàn thành tốt nhiệm vụ trở lên, trong thời gian đó có 3 lần được tặng danh hiệu "Chiến sĩ thi đua cơ sở".
Tuy nhiên, việc xét đề nghị tặng danh hiệu bằng khen Thủ tướng Chính phủ ngoài tiêu chuẩn trên phải tuân theo nguyên tắc khen thưởng và theo quy định tại Khoản 9 Điều 30 Nghị định số 98/2023/NĐ-CP ngày 31/12/2023 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Thi đua, khen thưởng: "Thời gian đề nghị khen thưởng lần tiếp theo được tính theo thời gian lập được thành tích ghi trong quyết định khen thưởng lần trước. Đối với quyết định khen thưởng không ghi thời gian thì việc đề nghị khen thưởng lần sau được tính từ thời điểm ban hành quyết định khen thưởng lần trước".
Các trường hợp được đề nghị tặng bằng khen Thủ tướng Chính phủ:
Trường hợp 1: Giáo viên A, năm 2018-2019 được tặng bằng khen cấp bộ; năm 2019-2020, 2020-2021 được đánh giá hoàn thành tốt nhiệm vụ; năm 2021-2022, 2022-2023, 2023-2024 đạt danh hiệu Chiến sĩ thi đua cơ sở.
Giáo viên A này đủ tiêu chuẩn để được đề nghị tặng bằng khen Thủ tướng Chính phủ trong năm 2023-2024.
Nếu năm 2023-2024, xét chưa được tặng bằng khen Thủ tướng Chính phủ, năm 2024-2025 được đánh giá hoàn thành tốt nhiệm vụ, tiếp tục thực hiện hồ sơ đề nghị tặng Bằng khen Thủ tướng Chính phủ trong năm 2024-2025.
Trường hợp 2: Giáo viên B được tặng bằng khen Ủy ban nhân nhân tỉnh năm 2012, năm 2012- 2013 giáo viên này đạt danh hiệu Chiến sĩ thi đua cơ sở; năm 2013- 2022 được đánh giá hoàn thành tốt nhiệm vụ; năm 2022-2023, 2023-2024 đạt danh hiệu Chiến sĩ thi đua cơ sở.
Trong năm 2023-2024, giáo viên B này sẽ được đề nghị tặng bằng khen Thủ tướng Chính phủ.
Như vậy, giáo viên sau khi đạt bằng khen của tỉnh, chỉ cần trong thời gian ít nhất 05 năm tiếp theo có 03 lần đạt danh hiệu Chiến sĩ thi đua cơ sở (không cần liên tục) và được đánh giá hoàn thành tốt nhiệm vụ trở lên sẽ được đề nghị tặng Bằng khen Thủ tướng Chính phủ.
Tuy nhiên, sau khi nhận bằng khen Ủy ban nhân dân tỉnh, thời gian tiếp theo không được dùng các thành tích kê khai để được nhận các danh hiệu khen thưởng khác như bằng khen Ủy ban nhân dân tỉnh hay các danh hiệu khác.
Ngày 19/8/2024, Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương đã có công văn 1172/BTĐKT-P.II trao đổi một số nội dung về công tác thi đua, khen thưởng trong đó có nêu cụ thể 2 trường hợp được tặng bằng khen Thủ tướng Chính phủ như sau:
Ví dụ 1: ông Nguyễn Văn B được tặng Bằng khen của Bộ, ban, ngành, tỉnh năm 2017, liên tục từ 05 năm tiếp theo trở lên được công nhận hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, trong thời gian đó, có 06 lần được Chiến sỹ thi đua cơ sở các năm 2018, 2019, 2020, 2021, 2022, 2023 và ông được tặng Chiến sỹ thi đua cấp Bộ, tỉnh năm 2022. Như vậy, ông Nguyễn Văn B đủ tiêu chuẩn tặng Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ.
Ví dụ 2: ông Nguyễn Văn C được tặng Bằng khen của Bộ, ban, ngành, tỉnh năm 2019, liên tục từ 05 năm trở lên được công nhận hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, trong thời gian đó, có 03 lần được Chiến sỹ thi đua cơ sở năm 2020, 2021, 2022, thời gian đó ông được tặng Bằng khen cấp Bộ, tỉnh năm 2022. Như vậy, ông Nguyễn Văn C đủ tiêu chuẩn tặng Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ. [1]
Tuy nhiên, đối với câu hỏi: Cá nhân được tặng Bằng khen của Bộ trưởng các năm 2019, 2021, 2023; có 5 năm hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ (2019-2023); Chiến sĩ thi đua cơ sở các năm 2019, 2022; Chiến sĩ thi đua cấp Bộ năm 2022 thì có thể đề xuất được tặng Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ vào năm 2024 hay không?
Về trường hợp này đã được Bộ Nội vụ trả lời trên trang Thông tin điện tử của Chính phủ như sau:
Tại Điểm b Khoản 1 Điều 73 Luật Thi đua, khen thưởng năm 2022 quy định, "Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ" để tặng hoặc truy tặng cho cá nhân chấp hành tốt chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và đạt tiêu chuẩn sau đây: Đã được tặng bằng khen của Bộ, ban, ngành, tỉnh và có liên tục từ 5 năm trở lên đến thời điểm đề nghị được công nhận hoàn thành tốt nhiệm vụ trở lên, trong thời gian đó có 3 lần được tặng danh hiệu "Chiến sĩ thi đua cơ sở".
Theo quy định tại Khoản 9 Điều 30 Nghị định số 98/2023/NĐ-CP ngày 31/12/2023 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Thi đua, khen thưởng: "Thời gian đề nghị khen thưởng lần tiếp theo được tính theo thời gian lập được thành tích ghi trong quyết định khen thưởng lần trước. Đối với quyết định khen thưởng không ghi thời gian thì việc đề nghị khen thưởng lần sau được tính từ thời điểm ban hành quyết định khen thưởng lần trước".
Đối chiếu với các quy định trên thì thời gian đề nghị Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ của trường hợp trên được tính từ thời điểm được tặng Bằng khen của Bộ lần gần nhất (tức là năm 2023). [2]
Tài liệu tham khảo:
[1] https://giaoduc.net.vn/mot-so-huong-dan-ve-cong-tac-thi-dua-khen-thuong-moi-nhat-giao-vien-can-biet-post245009.gd
[2] https://chinhsachonline.chinhphu.vn/cach-tinh-thanh-tich-xet-tang-bang-khen-cua-thu-tuong-73227.htm.
[3] Luật thi đua khen thưởng 2022
[4] Nghị định 98/2023/NĐ-CP
(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.