Phát biểu kết luận tại Hội nghị “Phát triển giáo dục và đào tạo vùng Đông Nam Bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; triển khai thực hiện Nghị quyết số 24-NQ/TW ngày 07/10/2022 của Bộ Chính trị về phương hướng phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Đông Nam Bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn cho biết, triển khai chính sách phát triển giáo dục vùng Đông Nam Bộ, cần lưu ý đến đặc điểm thuận cho dạy nghề, tốt cho nhân tài nhưng nhiều thách thức cho dạy người.
Theo đó, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết: Bộ Giáo dục và Đào tạo đã triển khai 3 Hội nghị phát triển giáo dục và đào tạo vùng tại 3 Tây (Tây Bắc - Tây Nam Bộ - Tây Nguyên). Theo đó, câu chuyện giáo dục của "3 Tây" là phổ cập, nâng cao dân trí, vấn đề vai trò của nhà nước, thực hiện công bằng giáo dục, đó là vấn đề kiên cố hoá trường học, các chính sách ưu tiên, trong đó Nhà nước đóng vai trò chủ đạo.
Với miền Đông Nam Bộ, đây là khu vực nhu cầu học tập lớn, nhu cầu học tập với chất lượng bậc cao. Đây là khu vực bao gồm cả những nấc thang cao nhất của giáo dục, cả những phần thấp nhất của giáo dục. Ở đây vẫn còn tỉ lệ người mù chữ, vẫn còn những lớp học tình thương dành cho con em người lao động không có chỗ học.
“Nói tới vùng 3 Tây, chúng ta sẽ thấy câu chuyện thuận cho dạy người, khó cho dạy nghề và rất khó về nhân tài. Còn đối với vùng Đông Nam Bộ, thuận cho dạy nghề, tốt cho nhân tài nhưng đầy thách thức cho dạy người” - Bộ trưởng bày tỏ.
 |
Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn phát biểu kết luận Hội nghị. Ảnh: Thủy Tiên. |
Theo Bộ trưởng, thông qua Hội nghị, đã có nhiều vấn đề lớn được các đại biểu đề cập, thảo luận, đồng thời, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cũng đã phát biểu chỉ đạo những vấn đề ở tầm vĩ mô...
Tuy nhiên, Bộ trưởng cũng nhấn mạnh: “Thực tế, câu chuyện giáo dục ở vùng nào cũng vậy, đều có 3 phương diện: nhân, nhân lực, nhân tài. Trong vấn đề “nhân”, tức là giáo dục dạy người, vùng nào cũng quan trọng, chỗ nào cũng có những yêu cầu giống nhau như chương trình giáo dục phổ thông 2018 đã xác định những phẩm chất, năng lực và giá trị cốt lõi. Nhưng riêng với Đông Nam Bộ, tôi đề xuất cần phải chú ý thêm một điều trong giáo dục con người.
Chúng ta cần tạo một lớp thị dân mới, những con người ở các đô thị với lối sống kỷ cương, tuân thủ pháp luật, những công dân số và biết sống văn minh trong môi trường đô thị. Cần phải giáo dục họ ngay từ trong quá trình chuyển từ nông thôn thành đô thị - đây là một vấn đề trong sự dạy người của các tỉnh miền Đông” - Bộ trưởng chia sẻ.
Đối với vấn đề nhân lực, Bộ trưởng lưu ý, cần làm tốt chương trình giáo dục phổ thông 2018, “cái gốc” của chất lượng nhân lực không đâu khác phải bắt đầu từ giáo dục phổ thông. Việc này, các tỉnh hiện cũng đang làm tốt, cần cố gắng làm thật tốt hơn nữa.
“Đồng thời, trong vấn đề nhân lực của miền Đông, thì nhân lực khoa học, kỹ thuật, công nghệ phải đặt thành hướng ưu tiên trọng tâm trong vấn đề nhân lực của vùng miền.
Thứ ba, chúng ta cũng phải chú ý tới việc phải tập trung phát hiện, đào tạo, bồi dưỡng nhân tài trong các lĩnh vực, đặc biệt là lĩnh vực công nghệ, kỹ thuật, khoa học, đổi mới, sáng tạo, quản trị, điều hành… phải làm rất nhiều việc” - Bộ trưởng phân tích.
Và trong thực hiện 3 tầng nhân - nhân lực - nhân tài, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cũng đề cập đến những chữ “hoá” cần phải có: “Trước hết chúng ta phải “hợp lý hoá” trong quy hoạch, sắp xếp, cơ cấu hệ thống giáo dục các bậc học, đặc biệt là bậc đại học; bởi hiện nay, sự phân bổ các trường đại học ngay trong vùng không đồng đều, thành phố Hồ Chí Minh tập trung quá nhiều, nhưng Tây Ninh, Bình Phước lại “vắng bóng” các trường đại học - đây là sự bất hợp lý cần sắp xếp lại.
Bên cạnh đó là phát huy “xã hội hoá”, “quốc tế hoá”, “hiện đại hoá”, “số hoá”, “phổ cập hoá”. Đó là những vấn đề về “hóa” - chính là sự chuyển hóa mà chúng ta đang làm theo tinh thần đổi mới căn bản, toàn diện, tuy nhiên, những sự đổi mới đó nằm trong bối cảnh miền Đông, sẽ có những đặc trưng riêng”.
 |
Quang cảnh hội nghị. Ảnh: Thủy Tiên. |
“Miền Đông Nam Bộ có số lượng người trẻ, dân số trẻ, khí thế trẻ, sự phát triển với nhu cầu cao. Đây chính là cơ hội tuyệt vời cho giáo dục, phải thấy đây là niềm vui lớn, cơ hội tuyệt vời cho các nhà giáo dục” - Bộ trưởng nhìn nhận.
Cuối cùng, Bộ trưởng cũng gửi lời cảm ơn đến lãnh đạo các tỉnh, thành phố trong suốt thời gian qua đã ủng hộ cho ngành giáo dục, đã không ngừng có những chính sách để đổi mới giáo dục; đã cùng ngành thực hiện chính sách, cố gắng tuyệt vời chống dịch Covid-19, duy trì việc học, kiên trì mục tiêu chất lượng; đã kiên trì vượt qua những thách thức lớn để đạt được kết quả phát triển giáo dục và đào tạo.
Theo thống kê từ báo cáo tình hình phát triển giáo dục và đào tạo vùng Đông Nam Bộ giai đoạn 2011-2022 và nhiệm vụ, giải pháp phát triển giáo dục đào tạo đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, năm học 2021-2022, tỉ lệ trường mầm non đạt chuẩn quốc gia của vùng là 23,94%, thấp hơn 27,98% so với bình quân cả nước (51,92%). Trong đó, thành phố Hồ Chí Minh và Bình Dương là 2 địa phương có tỉ lệ trường mầm non đạt chuẩn thấp nhất vùng. Đây cũng là những địa phương tập trung nhiều khu công nghiệp, khu đô thị mới, nên kết cấu hạ tầng chưa đáp ứng kịp với tốc độ tăng số lượng học sinh hằng năm.
Tỉ lệ trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia của vùng là 39,33%, thấp hơn 28,78% so với mức bình quân chung toàn quốc (68,11%). Trong đó, thành phố Hồ Chí Minh là địa phương có tỉ lệ trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia thấp nhất trong vùng chỉ đạt 16,37% (thấp hơn 22,96% so với bình quân của vùng và thấp hơn 51.74% so với bình quân cả nước).
Tỉ lệ trường trung học cơ sở đạt chuẩn quốc gia đạt 36%, thấp hơn 22,89% so với bình quân cả nước (58,89%). Bình Phước và thành phố Hồ CHí Minh là địa phương có tỉ lệ trường trung học cơ sở đạt chuẩn thấp hơn nhiều so với bình quân cả nước. Tỉ lệ trường trung học phổ thông đạt chuẩn quốc đạt 21,07% thấp hơn 15,81% so với bình quân cả nước (36,88%). Trong đó, 04/06 địa phương trong vùng có tỉ lệ trường trung học phổ thông đạt chuẩn thấp hơn so với bình quân cả nước.
