Trước kia, hiệu trưởng ở nhiều trường học trong cả nước chủ yếu được đề bạt theo quy hoạch rồi giữ vị trí hiệu trưởng cho đến lúc về hưu. Điều này gây nên hệ lụy là không ít hiệu trưởng thiếu năng động, sáng tạo, ngại đổi mới.
Vì vậy, hiện nay, nhiều địa phương đã tổ chức thi tuyển hiệu trưởng, phó hiệu trưởng. Hình thức thi tuyển này được kỳ vọng sẽ tạo ra luồng gió mới trong công tác nhân sự cấp quản lý tại các cơ sở giáo dục, đặc biệt trong bối cảnh toàn ngành đang triển khai Chương trình giáo dục phổ thông 2018.
Chia sẻ quan điểm về hình thức mới này với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, ông Nguyễn Văn Trực, Phó Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Châu Đức (Bà Rịa- Vũng Tàu) nhận xét, trải qua kỳ thi tuyển công khai, minh bạch chắc chắn sẽ tuyển chọn được người phù hợp, có năng lực hơn là hình thức bổ nhiệm trước kia.
Tuy nhiên, sau khi địa phương tổ chức một số lần thi tuyển và đã từng là giám khảo của cuộc thi, ông Trực đánh giá một trong những khó khăn lớn nhất của thi tuyển hiệu trưởng là nguồn ứng viên còn hẹp.
“Vì để có thể tham gia thi tuyển, ngoài trình độ chuyên môn còn yêu cầu nhiều yếu tố khác như trình độ chính trị, các chứng chỉ liên quan, độ tuổi bổ nhiệm,...nên nguồn ứng viên khá hẹp. Bên cạnh đó, ứng viên đăng ký thi tuyển hầu hết sẽ là người trong trường, ít ứng viên từ đơn vị hay trường khác tham gia”, ông Trực cho hay.
Từ khi có hình thức thi tuyển hiệu trưởng, những ứng viên tham gia ngày càng trẻ hóa (dưới 40 tuổi chiếm đa số), đây được coi là một sự chuyển mình lớn của công tác chọn người quản lý giáo dục. Tuy nhiên, Phó Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Châu Đức (Bà Rịa- Vũng Tàu) cũng bày tỏ trăn trở, có một số người thực sự có năng lực, kiến thức tuy nhiên lại không tham gia thi tuyển với lý do khối lượng công việc của quản lý nhà trường nhiều, áp lực đặc biệt trong giai đoạn toàn ngành giáo dục đang tiến hành đổi mới như hiện nay. Chính vì vậy, trong mỗi đợt thi tuyển, công tác vận động, hướng dẫn vô cùng quan trọng để giúp cho công tác chọn lựa người tài được chính xác, thuận lợi.
Ngoài ra, theo ông Trực, ví dụ trong một đợt thi tuyển có 5 ứng viên và kết quả cuối cùng bổ nhiệm được 3 người. Nếu 2 người còn lại có năng lực thì có thể giữ hồ sơ để tiến hành bổ nhiệm đợt sau trong trường hợp có trường hiệu trưởng chuyển công tác hay về hưu. Như vậy, sẽ tiết kiệm được thời gian tiến hành thi tuyển, bổ nhiệm mà vẫn đảm bảo chất lượng.
 |
Các thí sinh tham dự phần thi viết kỳ thi tuyển chức danh lãnh đạo, quản lý các đơn vị sự nghiệp giáo dục và đào tạo tại tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu năm 2022. Ảnh: Báo Bà Rịa- Vũng Tàu |
Đổi mới hình thức tuyển chọn, tháng 8/2022, Ủy ban nhân dân thành phố Tuy Hòa (tỉnh Phú Yên) đã thông báo tổ chức thi tuyển để bổ nhiệm chức vụ hiệu trưởng của Trường Trung học cơ sở Trần Quốc Toản. Đây cũng là lần đầu tiên tỉnh Phú Yên tổ chức thi tuyển hiệu trưởng trung học cơ sở.
Trao đổi về lần thi tuyển này với Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, ông Nguyễn Hồ Bảo Khôi, Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo Thành phố Tuy Hòa (tỉnh Phú Yên) nhấn mạnh: “Việc tổ chức thi tuyển hiệu trưởng nói chung và thi tuyển hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở Trần Quốc Toản nói riêng nhằm mục đích là tuyển chọn được người thực sự có đủ điều kiện, năng lực.
Cụ thể, để được bổ nhiệm giữ chức vụ hiệu trưởng, ngoài tiêu chuẩn chung về phẩm chất chính trị, đạo đức tốt, ứng viên cũng phải có trình độ chuyên môn, năng lực lãnh đạo, quản lý giỏi.
Ngoài ra, việc tổ chức thi tuyển hiệu trưởng sẽ tạo điều kiện cho những nhà giáo có tài năng, phẩm chất đạo đức tốt, nhất là đội ngũ nhà giáo trẻ có cơ hội phát triển và tham gia vào công tác lãnh đạo quản lý trong các đơn vị trường học”.
Bàn về những yếu tố cần thiết trong quá trình thi tuyển, ông Khôi cho rằng, việc thi tuyển để bổ nhiệm chức vụ hiệu trưởng cần bảo đảm yêu cầu về thẩm quyền theo phân cấp quản lý; đúng trình tự, thủ tục; đảm bảo công bằng, khách quan, công khai, minh bạch. Bên cạnh đó, giữa các ứng viên dự tuyển phải có sự cạnh tranh lành mạnh.
“Có như vậy, mới tuyển chọn được người thực sự xứng đáng để bổ nhiệm giữ chức vụ hiệu trưởng, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ quản lý, nâng cao chất lượng dạy và học của nhà trường”, ông Khôi cho hay.
Cũng theo chia sẻ của Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo Thành phố Tuy Hòa, việc thông báo thi tuyển bắt đầu từ ngày 10/8/2022. Tuy nhiên, đến ngày hết hạn nộp hồ sơ là ngày 30/8/2022 mới chỉ có 1 hồ sơ đăng ký.
Do đó, ngày 23/9/2022, Ủy ban nhân dân thành phố Tuy Hòa quyết định ban hành thông báo số 1505/TB-UBND về việc gia hạn thời gian tiếp nhận hồ sơ đăng ký thi tuyển để bổ nhiệm chức vụ hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở Trần Quốc Toản với mục đích là tìm kiếm thêm những ứng viên.
Theo đó, thời gian tiếp nhận hồ sơ kéo dài từ ngày 23/9/2022 đến ngày 30/9/2022. Song, hết thời gian quy định vẫn không có thêm ứng viên nào đăng ký thi tuyển bổ sung.
“Quy định nêu rõ chỉ tổ chức thi tuyển khi có từ 2 người (đủ điều kiện dự tuyển) trở lên đăng ký dự tuyển. Trường hợp hết hạn nộp hồ sơ, trường hợp không có hoặc chỉ có 1 người đủ tiêu chuẩn, điều kiện đăng ký dự tuyển thì không tổ chức thi tuyển.
Vì vậy, do số lượng hồ sơ đăng ký dự tuyển chức vụ hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở Trần Quốc Toản không đảm bảo theo quy định nên Ủy ban nhân dân thành phố Tuy Hòa đã dừng thi tuyển để bổ nhiệm chức vụ hiệu trưởng”, ông Khôi cho biết.
Như vậy, chức vụ hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở Trần Quốc Toản sẽ bổ nhiệm theo quy định.
