Ngày 16/12, Hiệp hội Các trường đại học, cao đẳng Việt Nam có văn bản kiến nghị gửi Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc về việc thực hiện Luật số 34/2018/QH14 và công nhận hội đồng trường của các cơ sở giáo dục đại học. 

Theo đó, văn bản nêu rõ, Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục đại học (Luật số 34/2018/QH14) được Quốc hội thông qua ngày 19/11/2018 chính thức có hiệu lực từ 01/7/2019.

Luật số 34/2018/QH14 được xây dựng trên tinh thần chuyển quyền đại diện chủ sở hữu các cơ sở giáo dục đại học từ cơ quan chủ quản về nhà trường, hướng tới mỗi cơ sở giáo dục đại học là một pháp nhân có đầy đủ quyền tự chủ. 

Luật quy định Hội đồng trường là tổ chức quản trị đại diện quyền sở hữu của nhà trường. Khoản 8 Điều 16 của Luật số 34 quy định rõ chức năng, quyền hạn, tiêu chuẩn, nguyên tắc tổ chức, cách thức hoạt động của Hội đồng trường, đông thời giao Chính phủ “quy định chi tiết quy trình, thủ tục thành lập, công nhận Hội đồng trường; việc công nhận miễn nhiệm, bãi nhiệm Chủ tịch Hội đồng trường, bổ nhiệm, miễn nhiệm thành viên khác của Hội đồng trường”.

Hiệp hội vừa có văn bản kiến nghị gửi Thủ tướng Chính phủ về việc thực hiện Luật số34/2018/QH14 và công nhận hội đồng trường của các cơ sở giáo dục đại học. (Ảnh minh họa: Trường Đại học Bách khoa Hà Nội)

Đáng tiếc cho đến nay, sau gần 6 tháng mà Chính phủ vẫn chưa ban hành được Nghị định hướng dẫn chi tiết thực hiện một số điều của Luật như quy định của Luật 34/2018/QH14. 

Điều này gây khó khăn cho các cơ sở giáo dục đại học trong việc triển khai thực hiện Luật mà mấu chốt là việc công nhận Hội đồng trường chưa được cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Mặt khác, các bộ, ngành, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố vẫn muốn quản lý trực tiếp mọi hoạt động của các trường đại học trực thuộc trên các mặt tổ chức bộ máy, công tác cán bộ, tài chính, đầu tư và thậm chí cả về mặt học thuật.

Hậu quả là nhiều trường đại học kể cả trường công lập và trường dân lập, tư thục vẫn chưa được công nhận Hội đồng trường, mặc dù các cơ sở giáo dục đại học này đã thực hiện thủ tục và quy trình áp dụng đầy đủ mọi quy định tại các điều của Luật số 34 để thành lập Hội đồng trường từ 5-6 tháng nay mà vẫn phải chờ các cơ quan chủ quản xem xét công nhận.

Hiệp hội dẫn ra những khó khăn, trở ngại của các cơ sở giáo dục đại học đã có văn bản đề nghị trình cấp có thẩm quyền và đã gửi đến Hiệp hội Các trường đại học, cao đẳng Việt Nam:

Ví như, Trường đại học Dân lập Lương Thế Vinh (Nam Định) đã được chuyển đổi sang loại hình trường tư thục theo Quyết định số1292/QĐ-TTg ngày 02/10/2018 của Thủ tướng Chính phủ.

Đến tháng 8/2019 cơ cấu bộ máy tổ chức của Trường Đại học tư thục Lương Thế Vinh đã hoàn thành. Việc công nhận Hội đồng Quản trị không được Ủy ban nhân dân tỉnh Nam Định quyết định công nhận theo thông tư 45/2014/TT-BGDĐT ngày 17/12/2014 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo vì phải áp dụng theo Luật 34 có hiệu lực từ 01/7/2019 nhưng lại chưa có Nghị định hướng dẫn của Chính phủ, dẫn đến khó khăn “nhà trường rơi vào tình trạng bỏ trống quyền lực, mọi hoạt động bị đình trệ, bế tắc” (trích từ Công văn của Trường gửi Hiệp Hội).

Hay Trường Đại học Dân lập Hải Phòng được chuyển sang trường đại học tư thục và đổi tên thànhTrường Đại học Quản lý và Công nghệ Hải Phòng theo Quyết định số 641/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.

Ngày 20/6/2019 Trường Đại học Dân lập Hải Phòng đã có Tờ trình số 361/TTr-HPU cùng hồ sơ quá trình bầu cử thành viên Hội đồng trường trình lên Ủy ban nhân dân thành phố Hải Phòng đề nghị công nhận.

Ủy ban nhân dân thành phố Hải Phòng có công văn số 4355/UBND- VX gửi Bộ Giáo dục và Đào tạo xin chỉ đạo về việc công nhận Hội đồng trường Đại học Quản lý và Công nghệ Hải Phòng.

Cho đến thời điểm này sau 6 tháng kể từ ngày nhà trường trình hồ sơ đề nghị vẫn chưa có kết quả công nhận Hội đồng trường dẫn đến việc nhà trường chưa được hoạt động dưới tên mới, vì chưa có đủ điều kiện để được Công an Thành phố cấp dấu mới.

Chính vì vậy mà nhà trường gặp nhiều khó khăn trong mọi hoạt động - như những kiến nghị của trường tại công văn số 681/CV-ĐHDLHP ngày 26/11/2019 gửi Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, Bộ Giáo dục và Đào tạo và Ủy ban nhân dân thành phố Hải Phòng.

Đặc biệt, Trường Đại học Tôn Đức Thắng là trường công lập trực thuộc Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam đến nay vẫn chưa được cấp có thẩm quyền công nhận Hội đồng trường cũng vì vướng mắc giữa việc thực hiện các điều của Luật 34 và áp dụng quy định của Tổng Liên đoàn (Về vấn đề này Hiệp hội đã có công văn số 188/HH-NC&PTCS ngày 25/11/2019 gửi Ủy ban Văn hóa,Giáo dục,Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng Quốc hội cùng với Uỷ ban Pháp Luật của Quốc hội, về việc: Giám sát văn bản dưới luật do Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam ban hành).

Ngoài ra, một số trường đại học địa phương ở Hải Phòng, miền Tây Nam bộ, miền Trung cũng gặp hoàn cảnh tương tự bởi sự can thiệp quá sâu của chính quyền địa phương đến mọi hoạt động của trường trong điều kiện ngày một sụt giảm về quy mô, thách thức việc đảm bảo nguồn tài chính mà các trường thực hiện tự chủ phải đương đầu.

Để kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc cho các trường đại học đang gặp phải hiện nay, Hiệp hội Các trường đại học, cao đẳng Việt Nam tha thiết đề nghị:

1) Chính phủ sớm ban hành Nghị định hướng dẫn thực hiện Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật giáo dục đại học (Luật số 34/2018/QH14) đặc biệt là các chi tiết liên quan đến Hội đồng trường.

2) Xem xét, điều chỉnh chính sách tiến tới xóa bỏ cơ chế cơ quan chủ quản trên tinh thần Nghị quyết 19-NQ/TW, Nghị quyết 29-NQ/TW của Ban chấp hành trung ương Đảng Khóa 12, Nghị quyết 14/2005/NQ-CP và Nghị quyết số 89/NQ-CP của Chính phủ.

Những mong muốn trên đây được đáp ứng sẽ tạo cơ hội cho các cơ sở giáo dục đại học phát huy hết tiềm năng, sức sáng tạo trong giáo dục - đào tạo, nghiên cứu khoa học, phục vụ xã hội, để thực sự đưa chủ trương chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước được thực thi có hiệu quả, kịp thời đi vào cuộc sống; đó cũng là sự thể hiện một Chính phủ Kiến tạo như Thủ tướng Chính phủ đã nhiều lần có thông điệp trước toàn dân.

Hiệp hội Các trường đại học, cao đẳng Việt Nam xin trân trọng báo cáo, kiến nghị và mong nhận được quan tâm giải quyết kịp thời của Thủ tướng Chính phủ.