Luật Giáo dục Đại học nêu rõ quy chế thành lập, hoạt động cũng như tiêu chuẩn của hội đồng trường của trường đại học công lập. Sự tham gia của thành viên ngoài trường là đại diện cơ quan quản lý, lãnh đạo sở, ngành giúp trường đại học địa phương có những thuận lợi trong quá trình xây dựng kế hoạch, chiến lược phát triển trường.
Song, một số nội dung trong luật hiện chưa đề cập rõ ràng đến cơ chế chi trả phụ cấp cho thành viên trong hội đồng trường.
Giảm đại diện lãnh đạo sở, ngành, số lượng doanh nghiệp tăng
Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, Tiến sĩ Đặng Hoàng Thông - Chủ tịch Hội đồng trường Trường Đại học Hạ Long cho hay, hiện nay, đối với mỗi trường đại học địa phương đều cần đến chính sách của tỉnh để phát triển.
Trải qua 9 năm thành lập và phát triển, trường đã được hưởng nhiều chính sách của tỉnh Quảng Ninh. Có thể nói, một trong những điều kiện tiên quyết để Trường Đại học Hạ Long phát triển là nhờ vào sự quan tâm, giúp đỡ của Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ninh thông qua chính sách.
Như vậy, sự quan tâm của ủy ban nhân dân tỉnh là điều cần thiết và quan trọng đối với trường đại học địa phương bên cạnh nghị quyết, quyết định của hội đồng trường.
Tiến sĩ Đặng Hoàng Thông - Chủ tịch Hội đồng trường Trường Đại học Hạ Long (bên phải). Ảnh: website trường.
Chia sẻ về cơ cấu của hội đồng trường, thầy Thông thông tin, số lượng thành viên ngoài trường của Trường Đại học Hạ Long luôn đảm bảo trên 30% theo luật định.
Hội đồng trường hiện có 19 thành viên, trong đó có 4 thành viên là đại diện lãnh đạo sở, ngành. Nếu như trước đây, cơ cấu của hội đồng trường có sự tham gia của Phó Chủ tịch Uỷ ban nhân dân tỉnh Quảng Ninh nhưng hiện tại, nhiệm vụ này đã giao cho 2 lãnh đạo sở quan trọng nhất là Sở Giáo dục và Đào tạo; Sở Khoa học và Công nghệ.
Cụ thể, Sở Giáo dục và Đào tạo sẽ tham mưu về hoạt động đào tạo, đặc biệt là đào tạo sinh viên khối ngành sư phạm. Sở Khoa học và Công nghệ sẽ tham mưu về hoạt động nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ. Đây là 2 lĩnh vực quan trọng, gắn liền với sự phát triển của trường.
Hai đơn vị này sẽ trực tiếp tư vấn cho ủy ban nhân dân tỉnh về chính sách, quyết định ban hành cho trường địa phương. Ngoài ra, sự tham gia của đại diện lãnh đạo Sở Nội vụ sẽ tham mưu về công tác nhân sự, cán bộ trong trường,… Chính vì vậy, đại diện cơ quan quản lý, đặc biệt là lãnh đạo sở, ngành là thành viên trong cơ cấu hội đồng trường sẽ mang lại những tín hiệu tích cực, thuận lợi cho trường.
Một năm, hội đồng trường tổ chức 4 kỳ họp chính, đại diện các lãnh đạo sở, ngành tham gia đầy đủ các cuộc họp, đồng thời, hoàn thành nhiệm vụ hội đồng trường giao.
“Trong khoảng 5 năm đầu, số lượng thành viên ngoài trường trong cơ cấu hội đồng trường tương đối nhiều, cụ thể là 7 người với 6 đại diện lãnh đạo sở, ngành. Nhưng hiện nay, số lượng lãnh đạo sở, ngành đã giảm xuống còn 4 thành viên, “nhường chỗ” cho sự tham gia của doanh nghiệp trong quá trình thực hiện tự chủ đại học.
Đại diện doanh nghiệp tham gia vào cơ cấu hội đồng trường thường gắn liền với một ngành đào tạo của trường. Sự tham gia của thành viên là doanh nghiệp, cơ sở giáo dục đại học có nhiều thuận lợi như trường sẽ cung cấp nguồn nhân lực lớn cho doanh nghiệp. Ngược lại, doanh nghiệp sẽ giúp đỡ, hỗ trợ trường về hoạt động tài chính, đào tạo, đảm bảo một lượng sinh viên ra trường có việc làm”, Tiến sĩ Đặng Hoàng Thông nói.
Cũng theo thầy Thông, luật đã quy định chủ tịch hội đồng trường không là vị trí kiêm nhiệm và nên là thành viên cơ hữu của trường. Do vậy, lãnh đạo tỉnh chỉ nên là thành viên hội đồng trường bởi, hội đồng trường là đơn vị xây dựng kế hoạch, chiến lược phát triển trường.
Đại diện lãnh đạo sở, ngành tham mưu phát triển trường
Cùng bàn luận về nội dung này, Tiến sĩ Vũ Đức Quảng - Chủ tịch Hội đồng trường Trường Đại học Quảng Nam cho hay, theo quy định tại Luật Giáo dục Đại học và Nghị định 99/2019/NĐ-CP, trong đó nêu, thành phần hội đồng trường bao gồm đại diện của cơ quan quản lý trực tiếp.
Đặc biệt, đại diện cơ quan quản lý trực tiếp tham gia vào hội đồng trường sẽ phát huy được hiệu quả hoạt động của hội đồng trường, thầy Quảng nói: “Thứ nhất, trường đại học địa phương sẽ nâng cao được vị thế khi có sự tham gia của đại diện cơ quan quản lý.
Thứ hai, đối với trường đại học địa phương, ngoài sự quản lý của Bộ Giáo dục và Đào tạo, trường còn chịu sự quản lý trực tiếp của ủy ban nhân dân tỉnh, vì vậy, những nội dung liên quan đến trường cần có sự tham gia của đại diện cơ quan quản lý cũng như lãnh đạo sở, ngành địa phương để nắm bắt tình hình hoạt động thực tiễn của nhà trường.
Từ đó, đại diện cơ quan quản lý sẽ có những chỉ đạo, quan tâm sát sao hơn trong quá trình xây dựng và phát triển các trường đại học địa phương, đặc biệt là góp phần việc đào tạo nguồn nhân lực cho địa phương nói riêng và đáp ứng nhu cầu của xã hội nói chung”.
Tiến sĩ Vũ Đức Quảng - Chủ tịch Hội đồng trường Trường Đại học Quảng Nam. Ảnh: NVCC.
Hiện, số lượng thành viên ngoài trường của Trường Đại học Quảng Nam chiếm 30%, tỷ lệ này đảm bảo theo quy định trong Luật Giáo dục Đại học, trong đó có đại diện lãnh đạo ủy ban nhân dân tỉnh (là thành viên ngoài trường).
Thầy Quảng chia sẻ rằng, thực tế, trước khi thành lập hội đồng trường, trường đã có đề án quy định về thành phần hội đồng trường, theo đó, đại diện lãnh đạo ủy ban nhân dân tỉnh tham gia cùng với đại diện lãnh đạo sở, ngành của tỉnh trong cơ cấu hội đồng trường.
Song, phụ thuộc vào định hướng phát triển mà mỗi cơ sở giáo dục đại học sẽ mời những thành viên ngoài trường như đại diện lãnh đạo sở, ngành, doanh nghiệp liên quan tham gia vào hội đồng trường. Các thành viên này có thông tin đầy đủ, bao quát về lĩnh vực mà đơn vị trực tiếp phụ trách để tham mưu, góp ý cho hội đồng trường, giúp cho hội đồng trường ban hành các chính sách hiệu quả, phù hợp hơn.
Mặc dù, thành viên hội đồng trường là đại diện các lãnh đạo sở, ngành còn gặp khó trong quá trình sắp xếp thời gian để tham gia các buổi họp của hội đồng trường nhưng thành viên này luôn nhiệt tình, có trách nhiệm và tích cực tham gia, đóng góp ý kiến cho hội đồng trường.
Để hoạt động của hội đồng trường được thuận lợi, Tiến sĩ Vũ Đức Quảng nêu: “Trước hết, những văn bản quy định về hoạt động của hội đồng trường cần phải được thực hiện đảm bảo.
Ngoài ra, cũng cần có văn bản quy định chi tiết về kinh phí hoạt động của hội đồng trường, hiện tại nội dung này trong luật định còn rất chung chung, chưa có sự thống nhất giữa các trường trong việc chi trả phụ cấp giữa thành viên ngoài trường và thành viên trong trường".
Theo điểm b khoản 4 Điều 16 Luật Giáo dục Đại học quy định về tiêu chuẩn của hội đồng trường đại học như sau:
b) Chủ tịch hội đồng trường do hội đồng trường bầu trong số các thành viên của hội đồng trường theo nguyên tắc đa số, bỏ phiếu kín và được cơ quan quản lý có thẩm quyền ra quyết định công nhận; trường hợp thành viên ngoài trường đại học trúng cử chủ tịch hội đồng trường thì phải trở thành cán bộ cơ hữu của trường đại học; chủ tịch hội đồng trường không kiêm nhiệm các chức vụ quản lý trong trường đại học;
Tại điểm c khoản 4 Điều 7 Nghị định 99/2019/NĐ-CP Quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục Đại học, trong đó, quy định về thủ tục công nhận hội đồng trường có nêu như sau:
c) Sau khi được công nhận, hội đồng trường được sử dụng con dấu và bộ máy tổ chức của nhà trường để triển khai các công việc của hội đồng trường; chủ tịch hội đồng trường được hưởng phụ cấp chức vụ cao nhất trong danh mục phụ cấp chức vụ của trường đại học; phụ cấp chức vụ của phó chủ tịch hội đồng trường (nếu có), thư ký hội đồng trường và các thành viên khác trong hội đồng trường được quy định trong quy chế tổ chức và hoạt động của nhà trường.
