Năm học 2019-2020, trên diễn đàn mạng xã hội lan truyền chóng mặt hình ảnh một tấm hình mà trong đó cả lớp đang khoe giấy khen, duy chỉ có một học sinh ngồi bàn đầu với vẻ mặt buồn thiu là không có.
Đây không phải là trường hợp cá biệt, trong thực tế có khá nhiều lớp học mà tỉ lệ học sinh giỏi được nhận giấy khen chiếm tới hơn 90%. Vì thế, nhiều người gọi là "cơn mưa giấy khen".
 |
| Hình ảnh chỉ mang tính chất minh họa, nguồn: VOV.vn. |
Nguyên nhân nào dẫn đến tình trạng loạn khen để những tờ giấy khen thay vì nhận được là niềm vinh dự, tự hào lại trở nên đại trà như vậy?
Nhiều người bỉ bôi, lên án và đưa ra rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên, trong đó không ít người quy kết do cách đánh giá xếp loại hiện nay trong ngành giáo dục dễ dãi hơn trước.
Tuy nhiên, là người trong nghề, là giáo viên đang trực tiếp giảng dạy và thực hiện việc đánh giá học sinh tiểu học theo Thông tư mới (Thông tư 27/2020/TT-BGDĐT Ban hành Quy định đánh giá học sinh tiểu học), theo tôi nếu giáo viên đánh giá đúng theo hướng dẫn trong Thông tư, chắc chắn sẽ không có hiện tượng mưa giấy khen như thế.
Thông tư 27/2020/TT-BGDĐT quy định việc khen thưởng thế nào?
Thông tư quy định, khen thưởng danh hiệu Học sinh Xuất sắc cho những học sinh được đánh giá kết quả giáo dục đạt mức Hoàn thành xuất sắc;
Khen thưởng danh hiệu Học sinh Tiêu biểu hoàn thành tốt trong học tập và rèn luyện cho những học sinh được đánh giá kết quả giáo dục đạt mức Hoàn thành tốt, đồng thời có thành tích xuất sắc về ít nhất một môn học hoặc có tiến bộ rõ rệt ít nhất một phẩm chất, năng lực; được tập thể lớp công nhận.
Khen thưởng đột xuất: học sinh có thành tích đột xuất trong năm học. Học sinh có thành tích đặc biệt được nhà trường xem xét, đề nghị cấp trên khen thưởng.
Giáo viên đánh giá đúng, học sinh sẽ rất khó nhận được giấy khen
Khen thưởng đột xuất cho những học sinh có thành tích đột xuất trong năm học ở các trường tiểu học hầu như rất hiếm. 30 năm đi dạy nhưng chưa một lần người viết chứng kiến học sinh được nhà trường tổ chức khen thưởng đột xuất vì có thành tích đột xuất trong năm học.
Thế nên học sinh nhận được giấy khen chủ yếu ở cuối năm học. Để được nhận giấy khen cho danh hiệu Học sinh Xuất sắc, các em phải được đánh giá có kết quả giáo dục đạt mức Hoàn thành xuất sắc.
Để kết quả giáo dục được xếp mức Hoàn thành xuất sắc, học sinh phải có kết quả đánh giá các môn học, hoạt động giáo dục đạt mức Hoàn thành Tốt; các phẩm chất, năng lực đạt mức Tốt; bài kiểm tra định kỳ cuối năm học của các môn học đạt 9 điểm trở lên;
Muốn được đánh giá kết quả giáo dục đạt mức Hoàn thành Tốt thì 5 môn học phải được đánh giá mức Tốt, bài kiểm tra định kỳ cuối năm học của 3 môn học phải đạt 9 điểm trở lên, cùng với đó có 8 năng lực và 5 phẩm chất phải được đánh giá mức Tốt.
Nhận được giấy khen cho danh hiệu Học sinh Tiêu biểu, các em phải được đánh giá hoàn thành tốt trong học tập và rèn luyện, đồng thời có thành tích xuất sắc về ít nhất một môn học hoặc có tiến bộ rõ rệt ít nhất một phẩm chất, năng lực; được tập thể lớp công nhận.
Muốn được đánh giá kết quả giáo dục đạt mức Hoàn thành tốt thì 5 môn học phải được đánh giá mức Tốt, bài kiểm tra định kỳ cuối năm học của 3 môn học phải đạt 7 điểm trở lên, cùng với đó có 8 năng lực và 5 phẩm chất phải được đánh giá mức Tốt.
Với những quy định như thế này, nếu giáo viên đánh giá một cách công tâm, công bằng và trung thực, có lớp sẽ không có học sinh xuất sắc, có lớp được vài ba em học sinh tiêu biểu là nhiều.
Thông tư 27/2020/TT-BGDĐT quy định việc khen thưởng học sinh chặt chẽ và khó hơn Thông tư 30 và Thông tư 22 sửa đổi một số điều của Thông tư 30 rất nhiều.
Bởi thế, để tình trạng loạn giấy khen như nhiều địa phương lỗi không do ngành giáo dục, không phải do các thông tư quy định thoáng như nhận xét của nhiều người mà bắt nguồn từ chính các thầy cô giáo đang trực tiếp đánh giá học sinh.
Vì sao nhiều thầy cô giáo thích được khen học sinh nhiều như thế?
Ngoài một số trường học hiện nay, đặt chỉ tiêu học sinh hoàn thành xuất sắc, hoàn thành tốt khá cao nên dẫn đến số lượng học sinh được khen thưởng cũng rất cao. Giáo viên vì muốn hoàn thành chỉ tiêu đề ra, buộc phải cố gắng thực hiện.
Bên cạnh đó, còn nguyên nhân sâu xa khác đến từ phía giáo viên. Một số thầy cô giáo dạy thêm nên luôn muốn những học sinh học thêm của mình cuối năm được nhận giấy khen để làm vui lòng phụ huynh. Bởi thế, khi đánh giá cuối năm, những thầy cô giáo này đã có phần du di khá nhiều.
Để hạn chế tình trạng loạn khen không khó nếu nhà trường muốn làm. Theo người viết, không cần tổ chức lại kỳ kiểm tra, không cần buộc học sinh làm bài khảo sát, chỉ cần vấn đáp nhanh về một số năng lực, phẩm chất cốt lõi như năng lực giao tiếp hợp tác, năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo, năng lực ngôn ngữ... chỉ cần một năng lực hoặc một phẩm chất nào không đạt mức Tốt thì chính học sinh ấy đã không đủ điều kiện để được khen thưởng.
Tài liệu tham khảo:
https://luatvietnam.vn/giao-duc/thong-tu-27-2020-tt-bgddt-quy-dinh-danh-gia-hoc-sinh-tieu-hoc-190364-d1.html
