Năm 2019, Thông tư số 22/2019/TT-BGDĐT của Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành Quy định về Hội thi giáo viên dạy giỏi cơ sở giáo dục mầm non; giáo viên dạy giỏi, giáo viên chủ nhiệm lớp giỏi cơ sở giáo dục phổ thông.
Thông tư quy định rõ tiêu chuẩn tham dự Hội thi giáo viên giỏi. Điều này sẽ giúp hội thi trở nên thực chất hơn vì với các quy định tại Thông tư chỉ những giáo viên có năng lực thật sự giỏi về chuyên môn nghiệp vụ, về quản lý học sinh mới được tham dự Hội thi giáo viên giỏi các cấp hoặc những giáo viên có đủ năng lực về phẩm chất, về chuyên môn nghiệp vụ nhưng bản thân có nhu cầu mới đăng ký tham gia. Ngược lại, giáo viên không muốn tham gia thì sẽ không "gượng ép" tham gia như trước.
Dù một số quy định về điều kiện tham gia Hội thi giáo viên giỏi đã được Thông tư số: 22/2019/TT-BGDĐT siết chặt nhưng trong thực tế, ở nhiều cơ sở giáo dục, hiệu trưởng có cách để "lách" cho đông đảo giáo viên tham gia. Vì vậy, không ít giáo viên vẫn phải tham dự cùng lúc 2 Hội thi dù bản thân không hề mong muốn.
Theo Thông tư 22 quy định đối với giáo viên cơ sở giáo dục phổ thông, giáo viên tham dự Hội thi cấp trường đảm bảo các tiêu chuẩn: "Giáo viên tham dự Hội thi cấp trường phải đảm bảo đạt chuẩn nghề nghiệp ở mức khá trở lên của năm liền kề năm tham dự Hội thi, trong đó các tiêu chí của Tiêu chuẩn 2 (Tiêu chuẩn Phát triển chuyên môn, nghiệp vụ) được quy định tại Thông tư số 20/2018/TT-BGDĐT ngày 22/8/2018 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành quy định chuẩn nghề nghiệp giáo viên cơ sở giáo dục phổ thông đạt mức tốt;...".
Người viết là giáo viên nhận thấy, để đạt được mức Tốt của các tiêu chí thuộc Tiêu chuẩn 2 Thông tư số 20/2018/TT-BGDĐT là không hề đơn giản.
Theo đó, giáo viên phải đảm bảo 5 tiêu chí của tiêu chuẩn phát triển chuyên môn, nghiệp vụ đạt mức tốt. Cụ thể phải: "Hướng dẫn, hỗ trợ đồng nghiệp và chia sẻ kinh nghiệm về phát triển chuyên môn của bản thân nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục; Hướng dẫn, hỗ trợ đồng nghiệp về kiến thức, kĩ năng và kinh nghiệm vận dụng những phương pháp dạy học và giáo dục theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh; Hướng dẫn, hỗ trợ đồng nghiệp kinh nghiệm triển khai hiệu quả việc kiểm tra đánh giá kết quả học tập và sự tiến bộ của học sinh; Hướng dẫn, hỗ trợ đồng nghiệp kinh nghiệm triển khai hiệu quả hoạt động tư vấn và hỗ trợ học sinh trong hoạt động dạy học và giáo dục".
Nếu đánh giá đúng theo quy định thì cả trường số lượng giáo viên đáp ứng tiêu chuẩn này không nhiều.
Vì thế khi xếp loại thi đua giáo viên cuối năm, bản thân nhiều thầy cô giáo vẫn thường xếp loại mình ở mức khá. Bởi, ít ai đủ tự tin để xếp mình loại tốt ở các tiêu chí của Tiêu chuẩn 2.
Bên cạnh đó, cũng có không ít thầy cô có năng lực thật sự, đáp ứng tốt yêu cầu quy định của thông tư nhưng bản thân những giáo viên này lại không muốn tham gia Hội thi giáo viên giỏi. Vì thế, không chỉ tự xếp loại mình mức khá mà còn yêu cầu một số đồng nghiệp cũng như tổ chuyên môn xếp loại mức khá ở tất cả các tiêu chí.
Hiệu trưởng làm gì để có đông đảo giáo viên tham gia thi giáo viên dạy giỏi?
Người viết còn nhớ, năm học 2020-2021, thông tư này mới được áp dụng và triển khai rộng rãi trong toàn ngành giáo dục.
Đối chiếu với quy định tại Thông tư 22, trường học của tôi đã rơi vào tình cảnh chưa từng xảy ra là khó có thể đủ số lượng tổ chức Hội thi giáo viên dạy giỏi cấp trường.
Trường tôi có 30 giáo viên nhưng chỉ có 1 giáo viên đủ điều kiện tham gia Hội Thi (khi có các tiêu chí ở Tiêu chuẩn 2 xếp mức tốt). Lúc đó, nhiều đồng nghiệp của tôi cũng chia sẻ tình cảnh tương tự xảy ra ở trường họ. Có trường gần 50 giáo viên cũng chỉ có 3 giáo viên đủ điều kiện.
Người viết có hỏi một hiệu trưởng trường tiểu học, vị này cũng thật thà cho biết: "Thực tế, bản thân tôi cũng để ý kỹ về các tiêu chuẩn, tiêu chí nên xếp loại của tổ chuyên môn thế nào đưa lên là giữ nguyên như vậy".
Nhiều hiệu trưởng khác cũng từng chia sẻ như vậy khi cả trường chỉ có một vài giáo viên tham gia Hội thi giáo viên giỏi khi Thông tư bắt đầu triển khai. Tuy nhiên, các năm sau thì số lượng giáo viên đủ điều kiện tham gia lại đông đảo.
“Đánh giá mức tốt thì số lượng giáo viên đủ điều kiện tham gia giáo viên giỏi chỉ đếm trên đầu ngón tay nhưng như thế thì lấy thầy cô nào đi thi? Phải cân bằng theo cách chọn bó đũa so cột cờ”, một hiệu trưởng chia sẻ.
Có giáo viên một năm tham dự tới 4 Hội thi giáo viên giỏi
Theo quy định của Thông tư số 22, Hội thi giáo viên dạy giỏi, giáo viên chủ nhiệm giỏi cấp trường được tổ chức 2 năm/lần. Hội thi giáo viên dạy giỏi, giáo viên chủ nhiệm giỏi cấp huyện tổ chức 2 năm/lần. Hội thi giáo viên dạy giỏi, giáo viên chủ nhiệm giỏi cấp tỉnh tổ chức 4 năm/lần.
Theo chu kỳ như vậy, có năm Hội thi giáo viên giỏi (bao gồm giáo viên dạy giỏi và giáo viên chủ nhiệm giỏi), cấp trường tổ chức trùng với thời gian diễn ra Hội thi giáo viên giỏi cấp huyện hoặc Hội thi giáo viên giỏi cấp thị trùng với năm tổ chức Hội thi giáo viên giỏi cấp tỉnh.
Vì thế, có những thầy cô vừa thi xong giáo viên dạy giỏi, tiếp tục tham dự giáo viên chủ nhiệm giỏi cấp trường. Sau đó, tham gia tiếp giáo viên dạy giỏi, giáo viên chủ nhiệm giỏi cấp huyện.
Việc ra đời của Thông tư 22 đã giảm áp lực đáng kể cho nhiều thầy cô giáo khi bản thân không muốn tham gia Hội thi này. Tuy nhiên, với cách làm hiện nay của một số hiệu trưởng, có không ít thầy cô giáo hàng năm vẫn bị cuốn vào vòng xoáy thi cử hết Hội thi giáo viên dạy giỏi đến Hội thi giáo viên chủ nhiệm giỏi, từ cấp này đến cấp khác.
Tài liệu tham khảo:
[1] https://luatvietnam.vn/giao-duc/thong-tu-20-2018-tt-bgddt-chuan-nghe-nghiep-giao-vien-co-so-giao-duc-pho-thong-166608-d1.html
https://luatvietnam.vn/giao-duc/thong-tu-22-2019-tt-bgddt-quy-dinh-ve-hoi-thi-giao-vien-day-gioi-179675-d1.html
(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.
