Theo lãnh đạo một số Sở Y tế, trung tâm y tế, đội ngũ y sỹ đa khoa đang đóng vai trò rất quan trọng trong việc chăm sóc sức khỏe cho người dân tại tuyến cơ sở.
Chia sẻ với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, ông Nguyễn Duy Đang – Phụ trách phòng Tổ chức cán bộ, Sở Y tế tỉnh Thái Bình cho hay, đội ngũ y sỹ đa khoa hiện chỉ được phép tuyển dụng cho các trạm y tế, còn từ trung tâm y tế và bệnh viện đa khoa huyện/thành phố trở lên theo quy định của tỉnh là không có chức danh y sỹ.
Theo ông Đang, mặc dù nguồn tuyển vẫn có nhưng nhiều năm qua Sở chưa thể tuyển dụng đội ngũ y sỹ đa khoa do không được phê duyệt kế hoạch tuyển dụng. Đến năm 2023, Sở mới được tỉnh phê duyệt tuyển dụng một đợt nên mới tuyển được 24 y sỹ đa khoa cho các trạm y tế trên địa bàn. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại, nhiều trạm y tế trên địa bàn tỉnh Thái Bình vẫn đang thiếu đội ngũ y sỹ đa khoa.
Trong khi đó, theo ông Nguyễn Minh Đức - Giám đốc Sở Y tế Hà Tĩnh, theo nghị quyết của đảng bộ tỉnh yêu cầu phải có bác sỹ tại tất cả các trạm y tế xã/phường nhưng tỷ lệ này hiện mới đạt được khoảng hơn 85%. Còn đối với y sỹ đa khoa, đội ngũ này hiện chỉ chủ yếu làm việc ở các trạm y tế cấp xã/phường, còn ở bệnh viện tuyến huyện, tuyến tỉnh không sử dụng đội ngũ y sỹ mà chỉ sử dụng đội ngũ bác sỹ và dược sỹ.
Hiện, tỉnh cũng không có nhu cầu tuyển dụng y sỹ đa khoa vì vị trí việc làm đối với đội ngũ này ở các trạm y tế xã/phường cơ bản đã đủ rồi, chỉ thiếu bác sỹ và điều dưỡng.
Vậy nên, để đáp ứng nhu cầu về nhân lực y tế cho các cơ sở trên địa bàn, hiện tỉnh đang tăng cường việc đào tạo đội ngũ y sỹ đa khoa lên trình độ bác sỹ. Tuy nhiên vì nhiều lý do nên nhiều y sỹ đa khoa trên địa bàn không muốn đi học lên.
Ông Đức cho hay, trước đây, việc đào tạo nâng trình độ từ y sỹ đa khoa lên bác sỹ chỉ tốn thời gian từ 3-4 năm còn hiện nay thời gian đào tạo này đã là 6 năm, giống như đào tạo bác sỹ hệ chính quy; hơn nữa, việc thi tuyển đầu vào cũng giống như học sinh phổ thông xét tuyển vào ngành Y nên rất khó khăn. Trong khi đó, phần lớn những y sỹ trên địa bàn đã lớn tuổi, đã có gia đình nên trước những khó khăn, hạn chế như vậy, họ cũng không mặn mà học lên bác sỹ.
Có thể thấy rằng, sau khi Cục Khoa học Công nghệ và Đào tạo, Bộ Y tế đã có văn bản số 1078/K2ĐT-ĐT gửi Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội (Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp) về việc sử dụng nhân lực trung cấp y sỹ đa khoa và tổ chức đào tạo ngành Y sỹ đa khoa trình độ cao đẳng trong việc triển khai thực hiện quy định tại Luật Khám bệnh, chữa bệnh số 15/2023/QH15, nhiều trường cao đẳng y trên cả nước từ cuối năm 2023, đầu năm 2024 đã bắt đầu tuyển sinh và đào tạo y sỹ đa khoa hệ cao đẳng (do đã được Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp cấp phép đào tạo).
Theo ông Đức, việc một số trường cao đẳng y đào tạo y sỹ đa khoa hệ cao đẳng là xuất phát từ nhu cầu nâng cao trình độ của nhiều y sỹ đa khoa trình độ trung cấp; nhu cầu về vị trí việc làm của nhiều cơ sở y tế hiện nay vẫn có.
Để đảm bảo được đội ngũ nhân viên y tế trên địa bàn, đặc biệt là tại các tuyến cơ sở, ông Đức cho rằng, cần có nhiều chính sách thu hút, động viên đội ngũ bác sỹ mới ra trường về làm việc tại các tuyến cơ sở; có chính sách hỗ trợ để vận động các y sỹ đi học nâng cao trình độ lên bác sỹ.
Còn theo Bác sĩ chuyên khoa 2 Nguyễn Thế Phiệt - Giám đốc Trung tâm Y tế huyện Thạch Hà (tỉnh Hà Tĩnh), hiện đội ngũ y sỹ đa khoa của huyện đang được cử đi đào tạo lên y sỹ đa khoa hệ cao đẳng tại Trường Cao đẳng Y tế Hà Tĩnh để chuẩn hóa và nâng cao trình độ.
Theo ông Phiệt, nhân lực quan trọng nhất đối với các cơ sở y tế là có đội ngũ bác sỹ tham gia vào khám và chữa trị bệnh. Tuy nhiên, tình trạng chung của nhiều tuyến y tế cơ sở hiện nay là khó tuyển dụng đội ngũ bác sỹ, đặc biệt là ở các khu vực vùng sâu, vùng xa.
Có thể thấy rằng, môi trường làm việc là rất quan trọng đối với đội ngũ bác sỹ. Sau nhiều năm dài học tập và rèn luyện, các bác sỹ thường muốn công tác ở những cơ sở y tế lớn cấp tỉnh, cấp trung ương, các bệnh viện ở thành phố lớn, nơi có đầy đủ trang thiết bị giúp họ có thể nâng cao trình độ chuyên môn. Trong khi đó, các tuyến y tế cơ sở hầu như khó có thể đáp ứng nhu cầu này; mức thu nhập, chế độ của nhân viên y tế cơ sở còn thấp dẫn tới các bác sỹ ngại về công tác tại những đơn vị này.
Do đó, các tuyến y tế cấp cơ sở nếu không có đội ngũ này tất yếu phải sử dụng đội ngũ y sỹ đa khoa để đảm bảo công tác khám bệnh, chăm sóc sức khỏe cho người dân.
Chính vì vậy, đội ngũ y sỹ đa khoa của huyện đang cử đi đào tạo nâng cao trình độ là rất quan trọng để đảm bảo công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu cho người dân. Hơn nữa, xã hội vẫn có nhu cầu, vẫn cần đến đội ngũ y sỹ đa khoa, đặc biệt là đối với các tuyến y tế cơ sở ở các khu vực vùng sâu, vùng xa đều rất cần nguồn lực này nhằm giúp người dân tiếp cận được các dịch vụ y tế bởi việc di chuyển lên các trung tâm, bệnh viện lớn đối với người dân ở những khu vực này là rất khó khăn.
Nhằm đảm bảo cho nguồn nhân lực của các tuyến y tế cơ sở, ông Phiệt cho rằng, Nhà nước cần quan tâm hơn đến đời sống của nhân viên y tế bởi mức lương của cán bộ y tế hiện nay còn rất thấp; cần đầu tư thêm cơ sở vật chất và trạng thiết bị cho các tuyến cơ sở y tế huyện, trạm y tế xã/phường/thị trấn để thu hút nguồn nhân lực cần có.
Bên cạnh đó, cần xem xét lại việc giao tự chủ cho các tuyến y tế cơ sở một cách linh hoạt hơn bởi tự chủ hiện đang gây ra một số hạn chế khi lãnh đạo các đơn vị là bác sỹ vừa phải lo về vấn đề chăm sóc sức khỏe vừa phải lo đảm bảo tài chính để chi trả lương cho cán bộ nên rất khó khăn.
Theo Điều 1 của Thông tư liên tịch 10/2015/TTLT-BYT-BNV của Bộ Y tế và Bộ Nội vụ ngày 27/05/2015 quy định mã số, phân hạng chức danh nghề nghiệp của bác sỹ, bác sỹ dự phòng, y sỹ trong đó chỉ có chức danh y sỹ hạng IV (trình độ trung cấp). Do vậy, trong thông tư 03/2022/TT-BYT ngày 26/04/2022 sửa đổi bổ sung một số điều của Thông tư 10/2015 không có quy định việc chuyển xếp lương từ bậc IV lên bậc III đối với y sỹ (do từ trước chưa có bậc Cao đẳng Y sỹ đa khoa).
Điều này đang gây khó khăn đối với các trường trong công tuyển sinh ngành Y sỹ đa khoa hệ cao đẳng và cũng gây băn khoăn đối với những y sĩ đa khoa trung cấp có nhu cầu học lên vì chưa có quy định mã số, tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp đối với Y sỹ đa khoa trình độ cao đẳng.
