Việc xét thi đua, khen thưởng từ năm học này sẽ xét theo quy định mới tại Luật Thi đua, khen thưởng 2022 (hiệu lực từ 01/01/2024) với rất nhiều điểm mới, cải tiến so với trước đây.
Điểm mở rất được quan tâm, đồng tình cao chính là tiêu chuẩn sáng kiến không còn là tiêu chuẩn bắt buộc phải có để được xét đề nghị danh hiệu Chiến sĩ thi đua cơ sở.
Tuy vậy, cũng còn nhiều băn khoăn khi sáng kiến đóng vai trò rất quan trọng trong việc xét các danh hiệu thi đua, hình thức khen thưởng, giáo viên không cần cố gắng nhiều chỉ cần viết đạt sáng kiến kinh nghiệm cũng được đề nghị xét các danh hiệu Chiến sĩ thi đua, khen thưởng cũng nhận được nhiều băn khoăn.
Đánh giá hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được đề nghị Chiến sĩ thi đua cơ sở là hoàn toàn hợp lý
Tại Điều 23 Luật Thi đua, khen thưởng quy định: “Danh hiệu “Chiến sĩ thi đua cơ sở” để tặng cho cá nhân đạt các tiêu chuẩn sau đây:
1. Đạt tiêu chuẩn danh hiệu “Lao động tiên tiến” hoặc “Chiến sĩ tiên tiến”;
2. Hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ hoặc có sáng kiến được cơ sở công nhận hoặc có đề tài khoa học, đề án khoa học (gọi chung là sáng kiến), công trình khoa học và công nghệ đã được nghiệm thu hoặc mưu trí, sáng tạo trong chiến đấu, phục vụ chiến đấu được đơn vị công nhận.”
Đa số đều đồng tình cao với quy định mới bổ sung người được đánh giá hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ (không cần có sáng kiến) được đề nghị tặng danh hiệu Chiến sĩ thi đua cơ sở.
Bởi, để được đánh giá hoàn thành xuất sắc (tỷ lệ không quá 20%) là những người tiêu biểu, nổi trội nhất trường trong mọi hoạt động.
Theo điểm b khoản 1 Điều 12 Văn bản hợp nhất 3/VBHN-BNV năm 2023 hợp nhất Nghị định về đánh giá, xếp loại chất lượng cán bộ, công chức, viên chức, để giáo viên (viên chức) được đánh giá hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ ngoài việc phải đạt các tiêu chuẩn chung còn phải đáp ứng tiêu chuẩn “b) Hoàn thành 100% nhiệm vụ theo hợp đồng làm việc đã ký kết, theo kế hoạch đề ra hoặc theo công việc cụ thể được giao bảo đảm đúng tiến độ, chất lượng, hiệu quả cao, trong đó ít nhất 50% nhiệm vụ hoàn thành vượt mức.”
Tức trong cả năm học, giáo viên phải đạt 100% nhiệm vụ (không có bất kỳ vi phạm hoặc không đạt bất kỳ 1 tiêu chí nào), và phải có trên 50% nhiệm vụ hoàn thành vượt mức.
Đánh giá hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ rất khó, nên người được đánh giá hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được đề nghị danh hiệu Chiến sĩ thi đua là điều hoàn toàn đúng đắn, phù hợp, được đông đảo mọi người hoan nghênh, đồng thuận cao.
Đạt sáng kiến bằng đánh giá hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, giáo viên nhiều băn khoăn
Giáo viên được đánh giá hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ không quá 20% trong tổng viên chức đơn vị nên những người được đánh giá là rất xứng đáng được đề nghị danh hiệu Chiến sĩ thi đua cơ sở.
Bên cạnh đó, cũng tại khoản 2 Điều 23 Luật Thi đua, khen thưởng mới, giáo viên đạt danh hiệu Lao động tiên tiến kèm đạt sáng kiến cũng sẽ được đề nghị danh hiệu Chiến sĩ thi đua cơ sở.
Như vậy, một giáo viên nếu đạt sáng kiến được xem như ngang bằng với được đánh giá hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ đều được đề nghị tặng danh hiệu Chiến sĩ thi đua cơ sở nếu đạt danh hiệu Lao động tiên tiến.
Tuy nhiên, việc đạt sáng kiến + hoàn thành tốt nhiệm vụ cũng được đề nghị Chiến sĩ thi đua cơ sở cũng còn nhiều băn khoăn.
Trước đây, giáo viên đạt sáng kiến và phải được đánh giá hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ mới được đề nghị danh hiệu Chiến sĩ thi đua cơ sở.
Nhưng năm học này chỉ cần đạt sáng kiến và hoàn thành tốt nhiệm vụ sẽ được đề nghị danh hiệu Chiến sĩ thi đua cơ sở. Tức, đạt sáng kiến sẽ dễ xếp Chiến sĩ thi đua hơn năm học trước, vai trò của sáng kiến vẫn rất quan trọng.
Thực tế, tại các cơ sở giáo dục chỉ trừ trường hợp bị kỷ luật, gần như 100% giáo viên được đánh giá hoàn thành tốt nhiệm vụ trở lên.
Nên, gần như giáo viên chỉ cần đạt sáng kiến là sẽ được đề nghị danh hiệu Chiến sĩ thi đua cơ sở, đề nghị các danh hiệu cao hơn.
Người viết công tác trong ngành giáo dục 20 năm, từng viết sáng kiến và được cử chấm sáng kiến nhiều năm liền nhận thấy rất nhiều sáng kiến chưa mang lại hiệu quả thiết thực, có sáng kiến sao chép, sáng kiến được chấm đạt do có mối quan hệ,…và quan trọng là hàng năm có hàng ngàn sáng kiến được chấm đạt giải nhưng không triển khai, áp dụng và không có nhiều tác dụng.
Tình trạng mua bán, sao chép sáng kiến diễn ra là do một phần sáng kiến có vai trò quan trọng trong xét thi đua, khen thưởng.
Tại đơn vị người viết công tác có 40 giáo viên, có 8 người được đánh giá hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, có 7 người đạt sáng kiến (trong đó 4 người đạt sáng kiến nhưng được đánh giá hoàn thành tốt nhiệm vụ), như vậy khi đề nghị danh hiệu Chiến sĩ thi đua cơ sở có 11 người.
Thực tế, 8 người được đánh giá hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được đề nghị Chiến sĩ thi đua là hoàn toàn xứng đáng (được đánh giá hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ đều là những người tiêu biểu, nổi trội, nhiều thành tích, đóng góp nhiều,…). 4 người đạt sáng kiến được đề nghị Chiến sĩ thi đua còn lại, đa số đều không có thành tích gì. Trong số đó, có người viết 4 sáng kiến/năm để khi chấm có thể đạt ít nhất 1 để được xét Chiến sĩ thi đua cơ sở.
Tiêu chuẩn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được đề nghị danh hiệu Chiến sĩ thi đua là hoàn toàn đúng đắn. Người viết cho rằng tiêu chí sáng kiến chỉ nên là một tiêu chí phụ, dùng để cộng điểm, giáo viên phấn đấu cả năm học mới được đánh giá hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ nhưng nó chỉ có giá trị ngang với 1 sáng kiến là điều nên được xem xét lại, nghiên cứu để có giải pháp phù hợp.
(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.
