Hiện nay khung học phí mầm non, phổ thông quy định tại Nghị định 86.
Bộ Giáo dục và Đào tạo cho rằng, việc đề xuất không thu học phí đối với trẻ em 5 tuổi học tại các cơ sở giáo dục mầm non, học sinh tiểu học, học sinh trung học cơ sở công lập và hỗ trợ kinh phí cho học sinh ngoài công lập sẽ từng bước thực hiện đúng chủ trương, chính sách của đảng và nhà nước về phát triển giáo dục, đặc biệt là chính sách phổ cập.
Bên cạnh đó, mức thu học phí đối với giáo dục mầm non và phổ thông hiện nay không cao, tuy nhiên việc không thu học phí trung học cơ sở sẽ giảm bớt gánh nặng đối với người dân có thu nhập thấp, người dân sống ở vùng có điều kiện kinh tế xã hội khó khăn, vùng sâu, vùng xa.
Tạo thêm cơ hội cho trẻ em học mầm non 5 tuổi, học sinh trung học cơ sở học được tiếp cận giáo dục, đặc biệt các học sinh gia đình có thu nhập thấp, tiệm cận chuẩn nghèo. Qua đó khắc phục cơ bản tình trạng học sinh bỏ học, tạo điều kiện thúc đẩy phát triển giáo dục vùng sâu vùng xa, vùng có điều kiện kinh tế xã hội khó khăn.
Đồng thời, giảm tỷ lệ trẻ em học mầm non 5 tuổi, học sinh trung học cơ sở học bỏ học do khó khăn về kinh tế.
 |
| Nếu thực hiện miễn học phí cho trẻ 5 tuổi, tiểu học, trung học cơ sở thì ngân sách chi thêm 4.730 tỷ đồng/năm (Ảnh minh họa: VTV) |
Bộ Giáo dục và Đào tạo thông tin, Bộ đã nghiên cứu chính sách học phí từ cấp học mầm non đến phổ thông của 18 nước đại diện 4 châu lục (châu Á, châu Âu, châu Mỹ, châu Phi) và đại diện cho các nước có thu nhập cao, thu nhập trung bình và thu nhập thấp (Singapore, Mỹ, Canada, Bỉ, Pháp, Nhật, Hàn Quốc, Nga, Brazil, Trung Quốc, Cuba, Nam Phi, Thái Lan, Bhutan, Myanmar, Lesotho, Mô-zam-bic, Ethiopia), qua nghiên cứu cho thấy:
Có 4/18 (chiếm 2,2%) nước miễn hoàn toàn học phí đối với tất cả các cấp học từ giáo dục mầm non đến giáo dục phổ thông là:
Singapore, Mỹ, Cuba, Bhutan; 6/18 (chiếm 33%) nước miễn hoàn toàn học phí đối với giáo dục mầm non là: Singapore, Mỹ, Cuba, Nam Phi, Bhutan, Myanmar;
18/18 (100%) nước miễn hoàn toàn học phí đối với giáo dục tiểu học là: Singapore, Mỹ, Canada, Bỉ, Pháp, Nhật, Hàn Quốc, Nga, Brazil, Trung Quốc, Cuba, Nam Phi, Thái Lan, Bhutan, Myanmar, Lesotho, Mô-zam-bic, Ethiopia;
11/18 (chiếm 61%) nước miễn học phí hoàn toàn đối với giáo dục trung học cơ sở là: Singapore, Mỹ, Canada, Bỉ, Pháp, Nhật, Trung Quốc, Cuba, Thái Lan, Bhutan, Ethiopia;
8/18 (chiếm 44%) nước miễn học phí hoàn toàn đối với giáo dục trung học phổ thông là: Singapore, Mỹ, Canada, Bỉ, Pháp, Cuba, Thái Lan, Bhutan (chi tiết theo Biểu 01 đính kèm).
Bên cạnh chính sách miễn học phí, một số nước đã và đang thực hiện các chính sách hỗ trợ chi phí học tập cho học sinh như cung cấp miễn phí sách giáo khoa (Pháp, Cuba, Singapore, Trung Quốc, Bhutan, Lesotho, Cuba, Bhutan, Lesotho), cấp miễn phí vở ghi bài, vở viết, giấy bút (Cuba, Trung Quốc, học sinh nông thôn của Bhutan), hỗ trợ dụng cụ thể thao (Bhutan), hỗ trợ tiền đi lại cho học sinh (Singapore)...
Theo tính toán của Bộ Giáo dục và Đào tạo, ngoài kinh phí ngân sách nhà nước đảm bảo chi thường xuyên và chi thực hiện chính sách chế độ cho học sinh miễn giảm học phí theo quy định hiện nay. Khi thực hiện chính sách này, hàng năm, Ngân sách Nhà nước sẽ phải chi thêm một khoản 4.730 tỷ cụ thể như sau:
Đối với trẻ mầm non 5 tuổi
Cấp bù học phí cho trẻ 5 tuổi tại cơ sở mẫu giáo công lập: Theo tổng hợp số liệu báo cáo của các địa phương, hiện nay mức học phí trung bình lớp mầm non 5 tuổi là 75.854 đồng/1 học sinh/1 tháng.
|
|
Cả nước hiện nay có 1.023.452 trẻ 5 tuổi đang phải đóng học phí (Đã loại trừ số trẻ được miễn học phí theo quy định hiện hành).
Tổng số kinh phí ngân sách phải chi thêm hàng năm để bù học phí là 698 tỷ đồng (75.854 đồng/1 học sinh/1 tháng x 9 tháng x 1.023.452 trẻ).
Hỗ trợ đóng học phí cho trẻ 5 tuổi tại cơ sở mẫu giáo ngoài công lập:
Theo số liệu nghiên cứu khảo sát quyết toán ngân sách nhà nước cho giáo dục theo từng cấp học, hiện nay ngân sách cấp chi thường xuyên cho cơ sở mầm non 5 tuổi công lập tính bình quân 1 trẻ là 6.080.400 đồng/1 trẻ/ 1 năm.
Số trẻ 5 tuổi học ngoài công lập hiện nay là 111.873 trẻ. Tổng kinh phí ngân sách hỗ trợ là 680 tỷ (6.080.400 đồng/1 trẻ/ 1 năm x 111.873 trẻ).
Đối với học sinh tiểu học
Học sinh tiểu học tại cơ sở giáo dục công lập đã được miễn học phí và cơ sở giáo dục tiểu học đã được ngân sách đảm bảo kinh phí hoạt động theo quy định hiện hành, vì vậy không làm tăng chi ngân sách.
Hỗ trợ đóng học phí cho học sinh tiểu học tại cơ sở giáo dục ngoài công lập: Theo số liệu nghiên cứu khảo sát quyết toán ngân sách nhà nước cho giáo dục theo từng cấp học, hiện nay ngân sách cấp chi thường xuyên cho cơ sở giáo dục tiểu học công lập tính bình quân 1 học sinh là 5.359.680 đồng/1 học sinh/1 năm. Số học sinh học ngoài công lập hiện nay là 159.697 học sinh.
Tổng kinh phí ngân sách hỗ trợ là 855 tỷ (5.359.680 đồng/1học sinh/1 năm x 159.697 học sinh).
Đối với học sinh trung học cơ sở
Cấp bù học phí cho học sinh tại cơ sở giáo dục công lập: Theo tổng hợp số liệu báo cáo của các địa phương, hiện nay mức học phí trung bình cấp trung học cơ sở là 51.356 đồng/1 học sinh/1 tháng.
Hiện nay có 4.636.000 học sinh đang phải đóng học phí (Đã loại trừ số học sinh được miễn giảm học phí theo quy định hiện hành).
Tổng số kinh phí ngân sách phải chi thêm hàng năm để bù học phí là 2.143 tỷ đồng (51.356 đồng/1 học sinh/1 tháng x 9 tháng x 4.636.000 học sinh).
Hỗ trợ đóng học phí cho học sinh trung học cơ sở ngoài công lập: Theo số liệu nghiên cứu khảo sát quyết toán ngân sách nhà nước cho giáo dục theo từng cấp học, hiện nay ngân sách cấp chi thường xuyên cho cấp trung học cơ sở công lập tính bình quân 1 học sinh là 6.222.400 đồng/1 học sinh/1 năm.
Số học sinh học ngoài công lập hiện nay là 56.695 học sinh. Tổng kinh phí ngân sách hỗ trợ là 352 tỷ đồng (6.222.400 đồng/1 học sinh/1 năm x 56.695 học sinh).
Như vậy, tổng kinh phí ngân sách chi thêm để hỗ trợ chính sách không thu học phí trẻ 5 tuổi, học sinh tiểu học, trung học cơ sở diện phổ cập trường công lập và hỗ trợ đóng học phí trường ngoài công lập là: 4.730 tỷ đồng, chưa kể số dự phòng ngân sách cho giáo dục hàng năm chưa sử dụng.
| Khoản 1 Điều 97 Dự thảo Luật Giáo dục quy định như sau: “1. Học phí là khoản tiền người học phải nộp để chi trả một phần hoặc toàn bộ chi phí của dịch vụ giáo dục, đào tạo. Mức thu học phí được xác định theo lộ trình tính đúng, tính đủ chi phí dịch vụ giáo dục, đào tạo do Chính phủ quy định. Đối với các cơ sở giáo dục đại học thực hiện theo quy định của Luật giáo dục đại học. Trẻ em mầm non năm tuổi, học sinh tiểu học, trung học cơ sở trường công lập không phải nộp học phí. Cơ sở giáo dục mầm non, trường tiểu học, trung học cơ sở công lập được Nhà nước bảo đảm các điều kiện về cơ sở vật chất và kinh phí hoạt động để thực hiện phổ cập giáo dục. Trẻ em mầm non năm tuổi cơ sở giáo dục dân lập, tư thục; học sinh tiểu học, trung học cơ sở trường tư thục được Nhà nước hỗ trợ tiền đóng học phí cho cơ sở giáo dục dân lập, tư thục. Mức hỗ trợ do Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quy định tương đương mức ngân sách cấp chi thường xuyên tính bình quân trên một học sinh của cơ sở giáo dục công lập cùng cấp trên địa bàn. Chính phủ có trách nhiệm đảm bảo kinh phí triển khai thực hiện chính sách không thu học phí đối với trẻ em mầm non năm tuổi, học sinh trung học cơ sở trường công lập và hỗ trợ đóng học phí đối với trẻ em, học sinh diện phổ cập tại cơ sở giáo dục dân lập, tư thục. Việc thực hiện chính sách không thu học phí đối với học sinh trung học cơ sở được áp dụng từ năm học 2021-2022.”. |
