Từ năm học 2022-2023, chương trình 2018 bắt đầu áp dụng cho lớp 3, lớp 7, lớp 10. Với lớp 3, lớp 7, không có gì phải bàn cãi, riêng lớp 10 lại là chuyện khác.
Năm học 2022-2023, học sinh lớp 10 học 7 môn và hoạt động giáo dục bắt buộc gồm Ngữ văn, Toán, Ngoại ngữ 1, Giáo dục thể chất, Giáo dục quốc phòng an ninh, Hoạt động trải nghiệm - hướng nghiệp, Nội dung giáo dục của địa phương.
Học sinh chọn 5 môn khác từ 3 nhóm môn (mỗi nhóm chọn ít nhất một môn): Khoa học xã hội (Lịch sử, Địa lý, Giáo dục kinh tế và pháp luật); Khoa học tự nhiên (Vật lý, Hóa học, Sinh học); nhóm môn Công nghệ và Nghệ thuật (Công nghệ, Tin học, Nghệ thuật - Âm nhạc và Mỹ thuật).
Việc chọn 5 môn khác từ 3 nhóm môn (mỗi nhóm chọn ít nhất một môn) nên có thể có 108 tổ hợp môn học sinh có thể chọn.
Chính vì vậy, thời gian qua có nhiều ý kiến cho rằng, Bộ Giáo dục lúng túng trong việc triển khai chương trình mới 2018 ở lớp 10, vì tới thời điểm này Bộ chưa có hướng dẫn thực hiện.
 |
Ảnh minh họa/ITN - Nguồn: Giaoducthoidai.vn |
Làm gì có chuyện Bộ Giáo dục lúng túng khi triển khai chương trình 2018?
Bộ Giáo dục đã có hướng dẫn thực hiện chương trình mới ở lớp 10 chưa?
Khi ban hành Chương trình giáo dục phổ thông 2018, Thông tư số 32/2018/TT-BGDĐT đã quy định trong Nội dung giáo dục:
"Các trường có thể xây dựng các tổ hợp môn học từ 3 nhóm môn học và chuyên đề học tập nói trên để vừa đáp ứng nhu cầu của người học vừa bảo đảm phù hợp với điều kiện về đội ngũ giáo viên, cơ sở vật chất, thiết bị dạy học của nhà trường".
Mặt khác, Công văn 5512/BDGĐT-GDTrH về việc xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch giáo dục của nhà trường ghi rõ:
II. Xây dựng kế hoạch giáo dục của nhà trường
1. Xây dựng Kế hoạch thời gian thực hiện chương trình (phân phối chương trình)
Đối với các môn học lựa chọn và chuyên đề học tập lựa chọn ở cấp trung học phổ thông, nhà trường xây dựng một số tổ hợp gồm 5 môn học được chọn từ 3 nhóm môn học lựa chọn trong chương trình (mỗi nhóm chọn ít nhất 1 môn học) và xây dựng một số tổ hợp 3 cụm chuyên đề của 3 môn học trong chương trình phù hợp với khả năng tổ chức của nhà trường; đồng thời xây dựng phương án tổ chức cho học sinh đăng kí lựa chọn và tổ chức thực hiện sao cho vừa đáp ứng nhu cầu của học sinh vừa bảo đảm phù hợp với điều kiện về đội ngũ giáo viên, cơ sở vật chất, thiết bị dạy học của nhà trường.
Đối với các hoạt động giáo dục được tổ chức theo hình thức tham quan, cắm trại, câu lạc bộ, hoạt động phục vụ cộng đồng (sau đây gọi chung là hoạt động giáo dục), Hiệu trưởng tổ chức xây dựng kế hoạch thời gian thực hiện phù hợp với kế hoạch thời gian thực hiện chương trình các môn học và điều kiện cụ thể của nhà trường; tạo môi trường cho học sinh được trải nghiệm, vận dụng các kiến thức, kĩ năng đã học trong chương trình các môn học, hoạt động giáo dục vào thực tiễn.
Công văn 5512/BDGĐT-GDTrH phát hành ngày 18/12/2020 có nêu việc xây dựng một số tổ hợp môn học, vì vậy nói Bộ Giáo dục lúng túng khi triển khai chương trình 2018 liệu có thỏa đáng?
Rõ ràng Bộ Giáo dục đã lường trước được khó khăn phát sinh khi học sinh chọn 5 môn khác từ 3 nhóm môn (mỗi nhóm chọn ít nhất một môn): Khoa học xã hội (Lịch sử, Địa lý, Giáo dục kinh tế và pháp luật); Khoa học tự nhiên (Vật lý, Hóa học, Sinh học); nhóm môn Công nghệ và Nghệ thuật (Công nghệ, Tin học, Nghệ thuật - Âm nhạc và Mỹ thuật), nên có 108 tổ hợp môn có thể có, gây khó khăn cho nhà trường.
Bộ Giáo dục đã chỉ đạo rõ ràng “Đối với các môn học lựa chọn và chuyên đề học tập lựa chọn ở cấp trung học phổ thông, nhà trường xây dựng một số tổ hợp gồm 5 môn học được chọn từ 3 nhóm môn học lựa chọn trong chương trình (mỗi nhóm chọn ít nhất 1 môn học) và xây dựng một số tổ hợp 3 cụm chuyên đề của 3 môn học trong chương trình phù hợp với khả năng tổ chức của nhà trường; đồng thời xây dựng phương án tổ chức cho học sinh đăng kí lựa chọn và tổ chức thực hiện sao cho vừa đáp ứng nhu cầu của học sinh vừa bảo đảm phù hợp với điều kiện về đội ngũ giáo viên, cơ sở vật chất, thiết bị dạy học của nhà trường”.
Hiện nay các cơ sở giáo dục "Xây dựng tổ hợp môn lựa chọn có lợi cho học sinh”[1]. Mỗi trường chọn một số tổ hợp môn phù hợp với thực tế của trường mình, được công khai trong phương án tuyển sinh lớp 10, để cho học sinh lựa chọn.
Thực tế hiện nay, số học sinh lớp 9 biết về thông tin chương trình lớp 10 năm học 2022-2023 không nhiều, khi chỉ còn 6 tháng là vào năm học mới, đây là khó khăn không nhỏ khi học sinh chọn tổ hợp môn học sao cho phù hợp với mình.
Vì thế, ngành giáo dục cần có giải pháp tuyên truyền, giới thiệu đến học sinh lớp 9 nói riêng và xã hội nói chung về chương trình lớp 10.
Học sinh biết, hiểu, từ đó tự đánh giá được sở thích, sở trường của bản thân, cùng với đó là sự hướng dẫn cụ thể của trường phổ thông trung học, giúp các em chọn được tổ hợp môn học phù hợp, tránh tình trạng đổi tổ hợp môn học sau khi thấy không phù hợp với mình.
Học hết lớp 10 mà học sinh muốn đổi hẳn sang định hướng khác (chẳng hạn từ định hướng Khoa học tự nhiên sang Khoa học xã hội) là vô cùng khó khăn và phức tạp; vì khi đó học sinh phải học lại các môn học lựa chọn ở lớp 10, trong khoảng thời gian hè khó có thể hoàn thành được.
Vì thế, tốt nhất là ngay từ đầu học sinh phải biết được năng lực, sở trường, sở thích, mong muốn của bản thân, từ đó cân nhắc, lựa chọn tổ hợp môn phù hợp.
Để tránh sai lầm cho học sinh, cần lắm sự tư vấn, hướng dẫn của nhà trường trung học cơ sở ngay và trong quá trình học lớp 9, cùng với đó là phụ huynh phải đồng hành cùng con mình trong lựa chọn tổ hợp môn học ngay đầu năm lớp 10.
Tài liệu tham khảo:
- Thông tư số 32/2018/TT-BGDĐT, Công văn 5512/BDGĐT-GDTrH .
[1]https://giaoducthoidai.vn/giao-duc/trien-khai-chuong-trinh-moi-lop-10-xay-dung-to-hop-mon-lua-chon-co-loi-cho-hoc-sinh-1pDP3TE7R.html
(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.
